Om de verbinding te optimaliseren tussen de lokale penitentiaire inrichtingen (PI's), gemeenten en andere netwerkpartners, zoals de Veiligheidshuizen, werkgevers en de 3 reclasseringsorganisaties (3RO), heeft DJI de functie staffunctionaris ketensamenwerking gecreëerd. De staffunctionarissen werken vanuit een regionaal samenwerkingsverband van PI's. In Nederland zijn er negen verschillende samenwerkingsverbanden (SWV’s).

In het SWV Noord zijn 42 gemeenten uit Groningen, Friesland en Drenthe vertegenwoordigd, en ook de PI’s Leeuwarden, Ter Apel en Veenhuizen. Staffunctionarissen Monique Dijkstra en Lucy de Jong zijn de ‘spin in het web’ voor de door- en nazorg van (ex-)gedetineerden. 'Een prachtige baan bij DJI', aldus beide dames. Monique Dijkstra: 'Het is mooi om te zien dat er een intensieve samenwerking in Noord-Nederland is ontstaan. Er is ruimte voor discussie en oog voor issues van de diverse organisaties. Wij hebben hetzelfde doel voor ogen: goede zorg en re-integratie voor de burger die tijdelijk in detentie verblijft. Door de goede samenwerking zijn in Noord-Nederland enkele mooie projecten gestart, waar wij als staffunctionarissen intensief bij betrokken zijn. Wij zijn hier trots op! Maar kunnen dit niet realiseren zonder samen te werken met de collega’s uit de penitentiaire inrichtingen en netwerkpartners.'

Lopende projecten

In het Noorden hebben momenteel verschillende projecten op het gebied van re-integratie van (ex-)gedetineerden de aandacht van Lucy, Monique en de ketenpartners. Het gaat onder andere om de volgende projecten:

Koers en Kansen/Strafuitvoering op regionale maat

In dit project richten de Noordelijke gemeenten en DJI zich op het leveren van een relevante bijdrage aan het terugdringen van de recidive van zelfmelders in het Noorden, dus alle zelfmelders uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. Centraal staat het opstellen van een plan van aanpak vóór aanvang van detentie, waaraan tijdens de detentie verder gewerkt wordt met het oog op het beperken dan wel voorkomen van detentieschade.

Eigen regie in de PI

Dit project is een samenwerking tussen de 3 reclasseringsorganisaties en DJI. Justitiabelen gaan vaak in een laat stadium van hun detentie aan de slag met een plan voor het oppakken van hun leven na detentie. “Daarbij wordt de ondersteuning vanuit DJI en 3RO nog separaat van elkaar opgepakt”, zo stelt Lucy. 'Hierdoor wordt niet optimaal gebruik gemaakt van elkaars expertise. Kern van dit project is zo vroeg mogelijk na aanvang van de detentie gezamenlijk te starten.'

Gezinsbenadering  

De PI’s Veenhuizen en Leeuwarden hebben sinds 2018 een vadervleugel, bestemd voor gedetineerden met minderjarige kinderen die gemotiveerd zijn hun vaderrol serieus op te pakken of te versterken. Dit project is een samenwerking tussen veel ketenpartners in het Noorden. Ook is de Hanze Hogeschool intensief betrokken in het kader van onderzoek en de inzet van studenten. Monique legt uit dat er op de vadervleugel binnen het dagprogramma activiteiten en trainingen zijn gericht op vaderschap. “Ook is er een speciale gezinskamer om kinderbezoek te kunnen ontvangen en zijn er skype-mogelijkheden. Wij denken dat deze werkwijze bijdraagt aan vermindering van intergenerationele overdracht van criminaliteit,  recidive-vermindering en bijdraagt aan het welzijn van kinderen van gedetineerde vaders.”

Het Bestuurlijk akkoord

In 2019 is het Bestuurlijk akkoord getekend, daarnaast wordt de nieuwe Wet Straffen & Beschermen in 2021 ingevoerd. Op dit moment heeft dit  alle aandacht. De dames geven aan dat het noodzakelijk is om hierin in een vroegtijdig stadium met alle ketenpartners op te trekken, elkaar te informeren en te bespreken wat dit voor de huidige en toekomstige werkwijze gaat betekenen. Lucy de |Jong: 'We zijn druk met de uitvoering van het Bestuurlijk akkoord. Een goed voorbeeld hiervan is het triagemodel. Friesland en Groningen hebben inmiddels een triagetafel (ex-)gedetineerden, voor Drenthe wordt onderzocht of dit ook ontwikkeld kan worden.' Lucy legt uit wat de triagetafel inhoudt: 'Het Veiligheidshuis ontvangt informatie van de ketenpartners over een binnenkomende gedetineerde en adviseert de gemeenten en de partners welke inspanningen nodig zijn om een passend plan van aanpak tijdens de detentie op te stellen. Daarnaast brengen we in kaart welke organisaties daarbij betrokken moeten zijn. Uiteraard is het erg belangrijk dat de aanpak geborgd wordt op bestuurlijk, tactisch en uitvoerend niveau.'

Stip op de horizon

Er worden concrete stappen gezet in de ketensamenwerking in Noord-Nederland. Dat is positief. Lucy en Monique blijven vooruit kijken en denken. Monique: 'Door diverse initiatieven, die vaak variaties zijn op hetzelfde thema ‘zorg en veiligheid’, zouden wij heel graag toe willen werken naar een bestuurlijk platform voor Noord-Nederland. Met burgemeesters, wethouders en bestuurders uit de verschillende provincies als ambassadeurs van de initiatieven. Samen met de gemeenten en ketenpartners uit het zorg- en veiligheidsdomein gaan wij de komende periode gebruiken om dit platform te realiseren.' 

Beide dames stellen tot slot: 'Wij zijn enorm trots op de ketensamenwerking in Noord-Nederland! Het blijft altijd work in progress, waarbij wij een stevig fundament hebben. Samen met ketenorganisaties bouwen wij verder aan gezamenlijke projecten en initiatieven.' 

Kijk voor meer informatie op de website van DJI.