Nummer 10, 2016
Auteur: Cindy Castricum
In Boston heeft Harvard-hoogleraar Jorrit de Jong het Innovation Field Lab opgezet, waarin studenten en lokale bestuurders samenwerken aan een innovatieve aanpak van problemen in vijf steden. Nederland is Amerika niet, maar parallellen zijn er wel te trekken. Zijn boodschap tijdens het congres was duidelijk: het innovatiespeelkwartier is voorbij.
Foto: Martine Sprangers
Met een verwijzing naar zijn voorganger op het podium, de illusionist Victor Mids, deed De Jong een poging drie illusies over innovatie weg te nemen. Bijvoorbeeld dat pionieren in de publieke sector een leuke, frisse activiteit is waar iedereen voor in is en energie van krijgt. ‘Niets van waar’, hield De Jong de congresgangers voor. ‘Het is helaas vaak vechten tegen de bierkaai, met veel geduw, getrek en gezeur, en het is veelal lastig financiering te regelen.’ Dat innovatie vooral met creativiteit en leiderschap te maken heeft, is ook een illusie, aldus De Jong. ‘Innovaties smelten vaak als sneeuw voor de zon als leiders vertrekken.’ Illusie nummer drie: innovatie is optioneel, en dat is ook niet waar, zegt De Jong. ‘Sterker nog, innovatie is geen hobby, maar een kerntaak.’
Illusies
De Jong gebruikt de drie illusies om de gemeentebestuurders eens even flink wakker te schudden. Er wordt gegrinnikt als hij vertelt over een sessie die hij een paar jaar geleden op de Veluwe had. Boeren en ambtenaren gingen in gesprek over verplaatsbare stallen voor traag groeiende vleeskuikens. Een duurzame innovatie, zodat de kippen steeds vers gras hebben en het land kan herstellen. Lastig, vonden de lokale toezichthouders, want als je een stal verplaatst, moet er een nieuwe sloopvergunning verleend worden en als je er vervolgens eentje op een nieuwe plek wilt neerzetten, is opnieuw een bouwvergunning nodig. Een aanwezige ambtenaar van het ministerie, die het geschil moest beslechten, zei dat hij zich voor 60 procent van zijn tijd bezighield met pluimvee en de resterende tijd met innovatie. Helaas, die dag zat hij er met zijn pluimveepet op, dus hij kon niet helpen met een creatieve oplossing. Vette pech voor de kippen.
‘Dit gebeurt er als je innovatie buiten het primaire proces plaatst, het als iets bijzonders ziet’, zo wil De Jong maar zeggen. Hij adviseert de aanwezigen zich permanent met pionieren bezig te houden. En waarschuwt: ‘Ga niet voor het laaghangende fruit! Het innovatiespeelkwartier is voorbij; werk samen aan de echt belangrijke issues van deze tijd.'
Lees ook het interview over het Innovation Field Lab: bit.ly/JorritdeJong.