Leonard Geluk, algemeen directeur van de VNG, plaatste een oproep aan gemeenten. Aan de hand van 7 vragen is hij benieuwd waar gemeenten tegenaan lopen en waar oplossingen worden gevonden. Ook op ons VNG Forum Coronavirus is gelegenheid om onderling suggesties te delen.
Uitkomsten flitsenquête
Welke zorgen brengt de coronacrisis met zich mee voor gemeenten? Wat zijn de financiële consequenties? Aan welke ondersteuning is behoefte? De VNG stelde gemeenten via een flitsenquête 4 open vragen. 296 respondenten uit 185 gemeenten (52%) namen deel.
Zorgen: welzijn, economie en financiën
Gemeenten maken zich de grootste zorgen over de zorg en het welzijn van hun inwoners, en dan met name de kwetsbare groepen (75%).
Gemeenten geven aan zorgen te hebben of hun inwoners de benodigde zorg kunnen krijgen en wat er eventueel nodig is aan extra psychische hulp. Ook vragen ze zich af wat ze kunnen doen aan de toenemende eenzaamheid of aan de geluiden over huiselijk geweld.
Het tweede punt waar men zich zorgen over maakt zijn de economische gevolgen van deze crisis (69%). Hoe gaat dat verder met zzp’ers en ondernemers? Hoeveel bedrijven gaan er omvallen? Wat betekent dit voor de werkloosheid van inwoners en de daarmee gepaard gaande voorzieningen? En wat voor impact hebben gesloten bedrijven voor het aangezicht van dorpskernen of stadscentra?
Het derde punt waar veel zorgen over bestaan zijn de financiën van gemeenten (57%). Het water stond veel gemeenten al aan de lippen, maar de extra gemaakte kosten en gederfde inkomsten dragen niet bij aan een betere situatie. Compensatie is dus nodig.
Algemeen directeur Leonard Geluk over de bevindingen
Dienstverlening: belangenbehartiging en kennisdeling
Over de wijze waarop de VNG gemeenten kan bijstaan, bestaat geen twijfel: van alle respondenten geeft 63% aan dat de belangenbehartigende rol van de VNG erg belangrijk is: zorg ervoor dat er een compensatie komt voor de extra uitgaven en gederfde inkomsten die er zijn door de coronacrisis en blijf bij het Rijk hameren op een structurele oplossing voor de financiële tekorten die er al waren.
Daarna volgen het delen van kennis en informatie zoals best practices (34%) en de dienstverlening (26%) zoals onder andere advisering over de genomen maatregelen, het opstellen van protocollen, handreikingen en scenario’s.
Financiële consequenties
De financiële consequenties zijn groot volgens 45% van de gemeenten. De helft van de respondenten geeft aan daar nu nog geen volledig zicht op te hebben (50%), maar de helft daar weer van spreekt de verwachting uit dat de consequenties fors zullen zijn. Daarmee geeft 70% dus aan zware tijden te verwachten.
De komende periode
Op de vraag waar de VNG zich de komende periode (naast corona) voor moet blijven inzetten, volgde een groot aantal punten. Bovenaan stond de jeugdzorg (en de structurele middelen daarvoor) met 34%. Op de tweede plaats de financiën van gemeente met 30%. En op een gedeelde derde plaats het WMO abonnementstarief en de opmerking dat alles waar de VNG al mee bezig was op tafel moet blijven, beiden met 28%.
Bovenstaande informatie zal door de VNG worden meegenomen richting Rijk, het programma transitiefase Corona en een aantal externe werkgroepen die het Rijk op een aantal thema’s zullen adviseren.