maandag 4 maart 2013

Gemeenten lijken zich bij fusies in het onderwijs vooral te concentreren op de gevolgen voor de onderwijshuisvesting. Gemeenten zouden hun toetsende rol op het ontstaan van regionale bestuursmacht en het beperken van verdere schaalvergroting in verband met de keuzevrijheid beter kunnen invullen. In dat geval zouden de belangen van andere schoolbesturen langs de lijn van gemeenten worden meegenomen. Dit concludeert de Adviescommissie fusietoets in een tussentijdse evaluatie over de werking van de wet.

Onderwijshuisvesting

Gemeentebesturen zijn tot nu toe unaniem positief over fusies van onderwijsinstellingen. De reden daarvoor lijkt te zijn dat bestuurlijke fusies effecten met zich meebrengen ten aan zien van nieuwbouw en huisvesting van scholen. Institutionele fusies kunnen bovendien leiden tot besparing van gebruik van verschillende gebouwen.

Al met al betekent dit, dat de gemeentelijke toets op dit moment weinig toevoegt op het punt van tegengaan van regionale bestuursmacht en behoud van keuzevrijheid. Om die reden heeft het verkrijgen van toestemming van gemeentebesturen een bureaucratisch karakter.

Gesprek tussen VNG en Adviescommissie

Op 14 februari 2013 is er een gesprek geweest tussen een delegatie van de VNG-Commissie Onderwijs, Cultuur en Sport en de Commissie Fusietoets in het Onderwijs (CFTO).

De VNG gaf daar aan dat het van belang is dat  de volgende uitspraak in het Regeerakkoord verder wordt uitgewerkt. 'In krimpgebieden moeten alle vormen van samenwerking mogelijk zijn. Denominatie noch fusietoets mag daarbij in de weg staan'.

Verder kwam aan de orde dat de rol van gemeenten bij een fusieproces nog niet goed op het netvlies van de gemeenten staat.

Afgesproken is dat de Adviescommissie – in samenwerking met de VNG - op haar website een notitie plaatst speciaal voor gemeenten. 

Bedoeling van de Wet Fusietoets

Met de Wet fusietoets in het onderwijs heeft de Minister een instrument om voornemens tot schaalvergroting te kunnen beïnvloeden. Het gaat daarbij nadrukkelijk niet om een fusiestop of een fusieverbod.

Onder bepaalde omstandigheden zullen fusies immers noodzakelijk blijven, bijvoorbeeld in het geval van een krimpende bevolking om de negatieve effecten van aanzienlijke schaalverkleining het hoofd te bieden.

Bij fusie-aanvragen van schoolbesturen hebben gemeenten een belangrijke en in de wet vastgelegde rol. Op expliciet verzoek van de Tweede Kamer is vastgelegd, dat gemeenten kijken naar mogelijke effecten op (a) keuzevrijheid voor burgers in een bepaald gebied, (b) huisvestingsaspecten en (c) het aanbod aan openbaar onderwijs.

Commissie Fusietoets in het Onderwijs (CFTO)

Sinds oktober 2011 functioneert de Commissie Fusietoets in het Onderwijs (CFTO), die opereert in de onderwijssectoren die vallen onder de WPO, de WEC, de WVO en de WEB.

De commissie is onafhankelijk ten opzichte van de Minister en de te fuseren partijen. Zij bepaalt haar eigen werkwijze. Iedere fusie is uniek en vraagt om een eigen beoordeling. Het onderzoek van de commissie vindt op zorgvuldige wijze plaats en de regeling fusietoets bevat daartoe beleidsregels, die het toetsingskader vormen.

Het is aan de te fuseren partijen om in de fusie-effectrapportage (FER) aan te geven of sprake is van een significante belemmering van de keuzevrijheid van het onderwijsaanbod en of daarvoor rechtvaardigingsgronden kunnen worden aangedragen. Bovendien zijn er procedures voor het bewaken van termijnen.

De inhoudelijke belangen zijn meestal groot; de fusiedocumenten kunnen uitvloeisel zijn van een proces waarin scholen en besturen jarenlang hebben geïnvesteerd.

Een jaar fusietoets: 27 adviezen positief, 8 negatief

De Adviescommissie fusietoets onderwijs heeft in de periode van 1 oktober 2011 – 2012 in totaal 35 adviezen uitgebracht over aanvragen van schoolbesturen om te mogen samengaan.

In 27 gevallen gaf de commissie het groene licht. Voor 8 aanvragen was het oordeel negatief. Uit een overzicht van de adviezen blijkt dat fusies in het primair onderwijs vrijwel altijd door mochten gaan.

Meer informatie

Per 1 oktober 2011 is de Commissie Fusietoets in het Onderwijs werkzaam. Zij is ingesteld om de Minister van OCW te adviseren over fusieverzoeken in het onderwijs. De Commissie adviseert op basis van de Wet fusietoets in het onderwijs en de daarop gebaseerde Regeling fusietoets.

 


 

Bestand(en)

rgeling_fusietoets_in_het_onderwijs.pdf