Hoe bestuur je een kapotgeschoten spookstad?

Wat kun je als burgemeester van een stad waar veiligheid en elementaire voorzieningen ver zijn te zoeken?

VNG International sprak vorige week met Brita Hagi Hasan. Hij was de democratisch gekozen burgemeester van Oost Aleppo toen die stad nog onder controle was van de rebellen. Eind december is Aleppo ingenomen door de troepen van Assad. Brita Hagi Hasan heeft zijn stad verlaten en bezocht vorige week Nederland op uitnodiging burgemeester Mirjam van ’t Veld van Amstelveen.

(vlnr: een tolk, Brita Hagi Hasan en Jeroen Brandes (wethouder Amstelveen) bij een persconferentie in Amstelveen)

World Mayor Prize

Hasan en Van ’t Veld zijn beiden genomineerd voor World Mayor Prize 2016. Die staat dit jaar in het teken van de opvang van migranten. Hasan is voorzitter van de Local Council, een democratisch gekozen gemeenteraad die in 2013 werd ingesteld na terugtrekking van het Syrische regime uit Oost-Aleppo. De raad die steeds voor een jaar werd gekozen, zorgde voor veiligheid en essentiële voorzieningen zoals drinkwater, riolering, elektriciteit en onderwijs.

Vlak voor Kerst nam het Syrische regeringsleger van Assad de stad opnieuw in. Wat betekent dit voor de burgers en voor het lokaal bestuur?

De situatie van burgers in de stad is rampzalig. Bloedbaden zijn aangericht en wie kon is gevlucht. De instituties gaan toch zoveel mogelijk door met hun werk. Aan de rand van Aleppo, aan de noord- en de westkant, hebben wij nu twee kantoren opgericht. Van daaruit proberen we burgers in de dorpen rond de stad te helpen met elektriciteit, drinkwater en zorg.

Gaat u zelf weer terug naar Aleppo?

Dat wil ik graag, maar nu kan dat nog niet. Wie teruggaat wordt meteen door het regime gedood. Eerst moet de vrijheid overwinnen. Het regime moet weg en misdadigers moeten worden berecht. Hoe kan iemand die 600 duizend mensen heeft vermoord en 12 miljoen mensen op de vlucht heeft gejaagd, nog aan de macht zijn in Syrië?

Wat is de reden van uw bezoek aan Nederland? Wat hoopt u te bereiken?

Ik wil aandacht vragen voor de principes en de doelen van de revolutie. Het geweld moet stoppen, we willen vrijheid en gelijkheid. Een rechtsstaat volgens internationale regels. Ik ben hier om Aleppo onder de aandacht te brengen en om humanitaire hulp te vragen voor mensen zijn gevlucht. Mensen denken vaak dat in Syrië enkel nog Assad en de terroristen van IS de dienst uitmaken. Ik wil graag duidelijk maken dat er ook nog democratische krachten zijn in Syrië, en welke rol de democratisch gekozen Local Council van Aleppo heeft gespeeld en hoe we in de toekomst mogelijk kunnen samenwerken.

Wat was die rol? Wat heeft u bereikt waar u trots op bent?

We staan dichtbij de burgers, zij vertrouwen ons. Ik ben er trots op dat we essentiële voorzieningen ondanks de moeilijke omstandigheden overeind hebben kunnen houden. Dat is geen persoonlijke verdienste, maar een overwinning van de revolutie. De Council was erop gericht mensen te helpen zodat ze konden blijven, iedereen was bang en wilde het liefste vertrekken. We hebben in samenwerking met hulporganisaties projecten opgezet.

En gezorgd dat er voorzieningen zoals drinkwater, elektriciteit en onderwijs bleven bestaan. Een belangrijk voorbeeld is de brandweer, zij haalden mensen onder het puin vandaan na bombardementen, een cruciale hulpdienst.

Als democratisch gekozen Council zijn wij een gevaar voor het regime, er zijn veel leden van de Council gedood. Het regime probeert alles kapot te maken zodat iedereen de hoop opgeeft en vertrekt.

Wat wilt u op basis van uw ervaringen meegeven aan uw collega’s in Nederland en in de rest van de wereld?

Dat er een rampzalige noodsituatie is en dat humanitaire hulp noodzakelijk is voor de mensen die zijn gevlucht, meestal met niet meer dan de kleding die ze aan hebben. Ik vraag mijn collega’s ook om morele steun voor de instituten die nog aan het werk zijn in de vrije gebieden. Dat geeft hen de kracht om door te gaan.

Zo hebben we met de gemeente Metz in Frankrijk een samenwerkingsovereenkomst gesloten; deze gemeente steunt ons. Wellicht is dit een voorbeeld voor andere gemeenten in Nederland en in Europa. Zij kunnen bijvoorbeeld ambtenaren van ons trainen en coachen zodat zij straks kunnen werken zoals dat hier in Nederland gebeurt.

Ook zouden Syrische studenten hier kunnen studeren. Door op deze manier samen te werken zal op de langere termijn de immigratie in Europa verminderen.

Vervolg

Het bezoek van Brita Hagi Hasan werd door de gemeente Amstelveen en VNG International gezamenlijk georganiseerd en gefaciliteerd. Of en hoe er een follow up komt is nog niet bekend. VNG International brengt nu eerst de informatie en de feiten in kaart.