Na een korte inleiding volgen vijf hoofdstukken over de verschillende benaderingen die hier invulling aan kunnen geven. In het tweede deel van de bundel wordt een aantal concrete praktijken geschetst waar vanuit deze benaderingen gewerkt wordt.
Lange tijd is gedacht dat de kern van het sociaal werk zit in de individuele casus, en is er actief op gestuurd dat daarin zelfredzaamheid van de cliënt en efficiency en accountability vanuit de hulpverlener dominante drijvers waren. Dat was destijds de (over)reactie op de verwijten van auteurs als Hans Achterhuis in diens roemruchte boek De markt van welzijn en geluk, dat er te veel ongelijkheid en afhankelijkheid zaten in de relatie tussen hulpvrager en professional.

Het tij keert

Maar dat tij is nu aan het keren. De auteurs stellen dat er een nieuwe en frisse wind waait in het sociaal werk. Geïnspireerd door ontwikkelingen in Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk, waar ze hiermee net wat verder zijn, lijkt ook in Nederland het tij te keren wat betreft maatschappelijk engagement en politisering. Maar voor- en tegenstanders zijn nog in verhit debat en er zijn verschillende benaderingen. Je kunt je baseren op mensenrechten, maar ook de koppeling van duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid wordt gemaakt (denk aan het actuele vraagstuk van energiearmoede) en je kunt engagement ook invullen via de discretionaire bevoegdheid van de professionals. Richard de Brabander wijst in zijn bijdrage op het belang van conflicten (zoals recent ook is gedaan door interventiekundige Shirine Moerkerken, die het in haar nieuwste boek heeft over ‘conflicteren’) en het uitdagen van de bestaande orde: hij pleit voor het politiseren van inclusie en participatie in plaats van ‘domesticatie’ en zelfmanagement. Een bijdrage met inspiratie uit Vlaanderen en handvatten voor hoe je politisering handen en voeten kunt geven, sluit dit deel af.

Geëngageerd wijkwerk

De negen hoofdstukken die vervolgens de praktijken uitwerken, bieden een rijk palet, van plekken voor neurodiversiteit (waar de gangbare, onkritisch gebruikte noties van normaal en anders niet in de weg zitten) en de crafting communities zoals beschreven door bestuurskundige Willem Trommel, via geëngageerd wijkwerk, signalerende en agenderende jeugdzorg en écht verbindend jongerenwerk tot het dekoloniseren van een hogeschool en met engagement strijden tegen dakloosheid, een mooie persoonlijke bijdrage van Mark Räkers van Stichting Eropaf!. Er komen veel aansprekende lokale cases voor. 
Uiteindelijk zit een deel van de beoogde transformatie ook in het onderwijs: het is zaak dat de studenten Sociaal Werk daar niet alleen op individuele basis leren werken, maar ook sociale reflexiviteit aanleren: nadenken over wat er in ‘het systeem’ niet goed gaat en hoe je dat kunt verbeteren. 

Gevoelde noodzaak

In hun nawoord constateren de auteurs dat sociaal weerwerk een gevoelde noodzaak is. Concreet gaat het om het creëren van vrijplaatsen, om mobiliseren en het beïnvloeden van beleid. Deels moet dat van de professionals komen, die uit een ander vaatje gaan tappen. Maar ook de organisatorische context en de stijl van besturen kunnen eraan bijdragen. Steun op de juiste momenten is cruciaal. En ook beroepsverenigingen kunnen een platform bieden en de zeepkist vormen voor wie wil politiseren. Want dat, en het werken vanuit maatschappelijk element, zo besluiten de auteurs, vormt vaak een veel adequater antwoord op de noden van mensen. 
Zo is het plaatje compleet en hebben de auteurs met elan hun punt gemaakt. Ik ben heel benieuwd hoe dit verdergaat: zal deze beweging verder aan kracht winnen? Hebben we binnenkort de omslag gemaakt?