Vrijgevestigden - contractering / aanbesteding
-
De VNG heeft een intermediair aangesteld die tot eind 2017 aandacht vraagt voor de positie van vrijgevestigden binnen het nieuwe jeugdhulpstelsel. De intermediair is de verbinder tussen de branche- en beroepsverenigingen, VNG, VWS en landelijke programma’s zoals ISD en Zorglandschap.
- Heeft u vragen over de rol van de intermediair, of heeft u goede voorbeelden van samenwerking tussen gemeente en vrijgevestigden? Neem dan contact op met Ingeborg Visscher via Ingeborg.Visscher@vng.nl
- Intermediair voor vrijgevestigde zorgaanbieders in Jeugdwet (VNG-bericht, juli 2017)
- Zie ook: Themapagina vrijgevestigde jeugdhulpaanbieders
-
Anders dan bij aanbieders, zeker als het grote en bekende aanbieders betreft, is het voor de gemeente lastig om alle vrijgevestigden te vinden en te ‘kennen’. Het is immers niet zo geregeld dat, wanneer bijvoorbeeld een psycholoog zich in de gemeente vestigt, de gemeente hiervan op de hoogte wordt gesteld. Vrijgevestigden hebben ook niet de middelen en mogelijkheden om zich bij de gemeente in beeld te brengen die grote aanbieders wel hebben.
Via de Vektis-cijfers, waarover alle gemeenten beschikken, hebben gemeenten al snel een (weliswaar historisch) overzicht van vrijgevestigden. Daarnaast kiezen veel gemeenten ervoor om in gesprek te komen met vertegenwoordigende regionale platformen of organisaties van vrijgevestigden in de regio. Bekend aandachtspunt daarbij is dat niet alle vrijgevestigden bij zo’n platform zijn ingeschreven en er soms meerdere platformen per regio zijn. Dit is een complicatie die vooral door vrijgevestigden zelf moet worden opgelost.
- Zie dit overzicht van regionale samenwerkingsinitiatieven van vrijgevestigden die bij ons bekend zijn.
Er zijn vier branche- en beroepsverenigingen actief voor vrijgevestigden, het gaat om:
- LVVP Landelijke Vereniging van Vrijgevestigde Psychologen & Psychotherapeuten
- NIP Nederlands Instituut voor Psychologen
- NVvP Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie
- NVO Nederlandse Vereniging van pedagogen en onderwijskundigen
Ook kunnen via de beroepsverenigingen oproepen onder vrijgevestigden gericht worden verspreid.
Als gemeente is het vooral zaak om je toegankelijk op te stellen naar vrijgevestigden en je in alle redelijkheid voldoende in te spannen om de vrijgevestigden te zoeken, te vinden en te bereiken.
-
(Pro)actieve communicatie is een belangrijk startpunt aangezien het - anders dan bij instellingen, zeker als het grote en bekende instellingen betreft - voor de gemeente lastig is om alle individuele beroepsoefenaren/vrijgevestigden te vinden en te ‘kennen’.
Het is zaak voor de gemeente dat het vrijgevestigden zo eenvoudig mogelijk wordt gemaakt om zich kenbaar te maken. Er zijn gemeenten (o.a. Amsterdam, Tilburg) die bijvoorbeeld een advertentie plaatsen in openbare media om vrijgevestigden op te roepen zich te melden.
Er zijn regio’s die in het contracteringsproces vervolgens gebruik maken van een digitale portal ( o.a. regio Amsterdam-Amstelland-Zaanstreek Waterland).
Daarop kan men zich registreren en praktijkgegevens invullen. Ook is het mogelijk aan te vinken bij welke van de 15 regiogemeenten men gecontracteerd wil worden. Nadat alles is ingevuld komt er direct antwoord of een contract wordt aangeboden of niet. Dat antwoord hangt voor een groot deel af van de vraag of men aan alle door deze region opgestelde criteria voldoet.
De gemeente kan verder bijdragen aan de toegankelijkheid voor vrijgevestigden door bij alle voorzieningen die voor instellingen worden gecreëerd, na te gaan of er niet ook een aparte en specifieke uitwerking voor vrijgevestigden op zijn plaats is. Hierbij kan worden gedacht aan onder meer het inrichten van een goed vindbaar aanspreekpunt voor vrijgevestigden voor vragen en antwoorden over bijvoorbeeld contractering, contractzaken en geschillen. Ook kunnen specifieke afspraken met verwijzers in de jeugdzorg gemaakt worden, zodat vrijgevestigden beter gekoppeld worden aan de toegang.
Op landelijk niveau is afgesproken tussen VWS, de brancheorganisaties en beroepsverenigingen dat er contact wordt geregeld tussen contactpersonen per jeugdzorgregio (in eerste instantie: de regionale transitiemanagers) en de landelijke organisaties waaronder de vrijgevestigden vallen, zodat de communicatie over en weer verder kan worden verbeterd of vergemakkelijkt.
-
Gemeenten kunnen een dergelijke voorwaarde stellen. Het is dan de bedoeling dat J-GGZ aanbieders voor de eigen cliënten 24 bereikbaar zijn. Om dit te realiseren kunnen zij als vrijgevestigden onderlinge samenwerkingsafspraken maken. Mochten de problemen dusdanig oplopen dat het hun competentie te boven gaat dan is er de mogelijkheid om de crisisdienst (spoed voor jeugd) in te schakelen.
-
Er is een aantal wettelijke vastgelegde termijnen voor wat betreft aanbesteden, zoals 48 kalenderdagen. Deze geldt voor de termijn van publicatie tot indiening van de inschrijvingen en de termijn van 20 kalenderdagen geldt voor publicatie van het resultaat van de aanbesteding (wie is wel of niet gecontracteerd) en de ingangstermijn van het contract. Haaglanden houdt zich wel aan de wettelijk vastgelegde termijnen. Daarnaast speelt dat de aanbestedende dienst verplicht is proportioneel te handelen, dit mede op grond van de Gids Proportionaliteit. Dit geldt ook voor termijnen. Optie is om in het kader van de Nota van Inlichtingen de termijn ter discussie te stellen en een verzoek in te dienen tot verlenging van de implementatieperiode of de implementatieperiode onderdeel uit te laten maken van de contractperiode.
Vrijgevestigden - eigen bijdrage
-
In principe worden de richtlijnen van de NZA gehanteerd die voorschrijven dat alleen een regiebehandelaar diagnostiek mag uitvoeren. De vrijgevestigde GZ-psycholoog mag dus binnen de BGGZ diagnostiek uitvoeren, maar niet voor de SGGZ. Maar gemeenten kunnen van de NZa-richtlijn afwijken.
-
De gemeente heeft een jeugdhulpplicht en moet de noodzakelijke jeugdhulp gratis inzetten. Er is geen wettelijke grondslag voor een eigen bijdrage. Dus nee, de jeugdhulpaanbieder mag de cliënt niet om een bijdrage vragen.
Vrijgevestigden - hoofd-onderaannemersschap
-
Volledige vraag: Gemeente x ontbindt een tweejarig contract in verband met financiële tekorten in de regio op de jeugdhulpverlening. Uitsluitend instellingen worden nog gecontracteerd, vrijgevestigden kunnen als onderaannemer aan de slag via een gecontracteerde instelling. Mag dit?
Antwoord: Gemeenten kunnen op basis van ontbindende voorwaarden een afgesloten contract openbreken. Daarnaast is het juridisch gezien toegestaan dat gemeenten de zorginkoop waarborgen via het aangaan van contracten met instellingen waarbij zij instellingen mandaat geven om via onderaannemerschap contracten aan te gaan met vrijgevestigden.
De VNG adviseert de betreffende gemeenten om de handreiking bekostiging inclusief de tarifering voor zorgaanbieders, te hanteren als uitgangspunt voor het contract in onderaannemerschap met vrijgevestigden en de betreffende instellingen te verzoeken deze tarieven ook te hanteren in het inkoopproces van onderaannemerschap. Aan vrijgevestigden adviseert de VNG om de genoemde handreiking ook onder de aandacht te brengen van de betreffende gecontracteerde instelling en hen op te roepen zich te conformeren aan de inhoud van de handreiking. -
Vervolg vraag: Ook vind ik dat er nog veel onduidelijk is over verantwoordelijkheden, tarifering, aansprakelijkheid etc.
U bepaalt zelf of u als hoofdaannemer ook onderaannemerschap aangaat. Voor vrijgevestigden zijn er wel enkele suggesties, zie vraag en antwoord hierboven.
-
Onderstaande tien punten zijn van groot belang voor het goed kunnen functioneren in onderaannemerschap:
- Onderkennen dat een onderaannemer ook een jeugdhulpaanbieder is in de zin van de Jeugdwet omdat daarmee ook de rechten en plichten van de jeugdhulpaanbieder voortvloeiend uit de Jeugdwet gelden, zoals de kwaliteitseisen;
- Melding van onderaannemers als nieuwe jeugdhulpaanbieders bij de Inspectie;
- Voor alle partijen moet duidelijk zijn dat de onderaannemer /behandelaar de Wgbo moet kunnen naleven en zelf tuchtrechtelijk is aan te spreken;
- De hoofdaannemer kan v.w.b. gegevensuitwisseling niet meer gegevens verlangen van de onderaannemer, dan de gegevens die hij zelf moet leveren aan de gemeente;
- Zorg dat gegevensuitwisseling tussen hoofd- en onderaannemer op een veilige wijze plaatsvindt;
- Zowel de hoofdaannemer als de onderaannemer zijn gezamenlijk verwerkingsverantwoordelijke in de zin van de AVG. Onderaannemers sluiten geen verwerkersovereenkomst met de hoofdaannemer;
- Zoals bekend zijn leveranciers van diensten gericht op de gezondheid van de mens vrijgesteld van BTW plicht mits ze voldoen aan kwaliteitseisen. Dit geldt ook voor academisch geschoolde onderaannemers die als psycholoog ggz leveren;
- Aangezien de hoofdaannemer zicht heeft op welke jeugdhulp hij declareert bij de gemeente (op basis van 301) lijkt het ons dat alleen de hoofdaannemer de gegevens moet leveren aan het CBS. Dit geldt ook voor het leveren van output gegevens;
- Zorg dat de vrijgevestigde nog als zodanig praktijk kan voeren, bijv. belastingtechnisch (zelfstandigenaftrek moet blijven gelden);
- Specifiek voor de regio gemeenten A’dam geldt dat de hoofdaannemer 50% van de behandeling zelf uit. Hoe ziet dit er in de praktijk uit als een vrijgevestigde onderaannemer is? Dit lijkt ook geen patiëntvriendelijk uitgangspunt: voor de behandelrelatie is 1 regiebehandelaar met eventueel een klein deel inzet van een medebehandelaar, het uitgangspunt. Maak hier gezamenlijk reële afspraken over die de behandeling van de patiënt ten goede komen.
-
Een onderaannemer geldt op grond van de Jeugdwet gewoon als jeugdhulpaanbieder op wie de eisen van de Jeugdwet van toepassing zijn. Of en hoe een aanbieder door de gemeente is gecontracteerd, doet niet ter zake. De zinsnede ‘onder verantwoordelijkheid van het college’ is opgenomen om organisaties die buiten de gemeentelijke invloedsfeer opereert, niet onder de Jeugdwet te laten vallen. De memorie van toelichting bij de Jeugdwet is daar duidelijk over: Door de woorden «onder verantwoordelijkheid van het college» komt een persoon of een rechtspersoon die vormen van jeugdhulp verleent zonder bemoeienis en buiten de verantwoordelijkheid van de gemeente, niet te vallen onder het begrip jeugdhulpaanbieder en daarmee ook niet onder de eisen die deze wet daaraan stelt. Hieruit vloeit voort dat de verplichtingen die de Jeugdwet aan jeugdhulpaanbieders oplegt, ook rechtstreeks gelden voor onderaannemers.