Minister Koolmees (SZW) reageert op de uitzending van Nieuwsuur met een brief aan de Tweede Kamer, in aanloop naar een Kamerdebat op 11 oktober.

Verwijtbare werkloosheid

De minister gaat het UWV opdracht geven strenger te controleren of sprake is van verwijtbare werkloosheid. Sinds een in de brief geschetste wetswijziging in 2006 is het voor het UWV lastiger geworden om te controleren op wiens initiatief een arbeidsovereenkomst is geëindigd, als er sprake is van een beëindiging met wederzijds goed vinden. Door een veranderende arbeidsmarkt met meer tijdelijk werk en arbeidsmigranten wordt het ontbreken van die controle pregnanter. Herinvoering van het niet-aanvechten van ontslag opnieuw als criterium voor verwijtbare werkloosheid in te voeren brengt echter grote administratieve lasten met zich mee.

Tijdelijke (uitzend)contracten

De fraude lijkt zich hoofdzakelijk voor te doen in sectoren waar veel met tijdelijke contracten wordt gewerkt. Arbeidsmigranten werken doorgaans op basis van tijdelijke (uitzend)contracten in Nederland. De minister verwacht daarom dat de in de brief van 1 oktober gemelde maatregelen ook hier effect zullen sorteren. Door de strengere controle op het in Nederland beschikbaar zijn voor arbeid (dus in Nederland verblijven), wordt het voor arbeidsmigranten minder aantrekkelijk om verwijtbaar werkloos een WW-uitkering te genieten.

Bij een strengere controle op verwijtbare werkloosheid is het goed denkbaar dat sprake is van een afruil tussen snelle dienstverlening met zo min mogelijk administratieve lasten en fraudebestendigheid. Daarom wordt in eerste instantie een proef gestart in de uitzendsector, om de (on)mogelijkheden in kaart te brengen en de effecten daarvan te kunnen meten.

Data-analyses

Ook gaat het UWV data-analyses uitvoeren naar arbeidspatronen die zouden kunnen wijzen op een verhoogd risico op fraude. Bijvoorbeeld het patroon waarin steeds 6 of 9 maanden wordt gewerkt en daarna 3 maanden WW wordt uitgekeerd. Blijkt een gesignaleerd risico daadwerkelijk een frauduleuze handeling te zijn, dan zal het UWV handhaven.

Eerdere brief

De brief van 10 oktober is een aanvulling op een eerdere brief aan de Kamer met al diverse maatregelen om uitkeringsfraude tegen te gaan, waarvan Koolmees verwacht dat ze effect sorteren. In aanloop naar het debat met de Tweede Kamer op 11 oktober heeft de minister ook nog aanvullende Kamervragen beantwoord.