Totaal Driedimensionaal

Opdrachtgever(s): VNG met gemeenten Den Haag, Rotterdam en Amsterdam 

Project- of uitvoeringspartner(s): Ministerie van BZK als subsidieverstrekker voor het programma in het kader van de Investeringspost Digitale overheid (onderdeel van de Data Agenda Overheid). 

Totaal Driedimensionaal is een innovatieprogramma, opgedeeld in drie fasen en vier inhoudelijke sporen: 

• In de onderzoeksfase (fase 1: 2020) is gewerkt aan een ketenontwerp voor de 3D-informatieketen en zijn de onderzoeksvragen voor fase 2 verkend, verzameld en gestructureerd. 

• In de voorbereidingsfase (fase 2: 2021) is een proefopstelling gebouwd rond drie inhoudelijke usecases: 3D watermanagement (beheer openbare ruimte), 3D vergunningverlening en 3D (binnenkant) gebouwinformatie voor WOZ en handhaving. In de proefopstelling zijn de onderzoeksvragen uit de eerste fase beproefd en uitgewerkt tot voorgestelde oplossingsrichtingen. 

• In de realisatiefase (fase 3: 2022) wordt de proefopstelling uitgebreid en beschikbaar gesteld en gaan de drie gemeenten onderdelen van de proefopstelling in productie nemen. Alle resultaten van het beantwoorden van de onderzoeksvragen, het bouwen en uitbreiden van de proefopstelling en het in productie nemen van de oplossingsrichtingen worden verzameld in een T3D toolkit. Daarbij hoort nadrukkelijk een vertaling van de oplossingsrichtingen in een opschalingsontwerp, waarbij de bruikbaarheid voor andere gemeenten en de samenhang met landelijke ontwikkelingen is uitgewerkt. 

In elke fase wordt de uitvoering van de activiteiten opgedeeld naar vier inhoudelijke sporen, die gerelateerd zijn aan de belangrijkste processtappen van de 3D informatieketen: 

Spoor 1 Inwinning (trekker: Den Haag) 

In het spoor 3D inwinning wordt gezocht naar het vinden en beschrijven van een structurele oplossing voor het digitaal overnemen van beschikbare informatie vanuit de veelal in de private sector gehanteerde BIM-bestanden en andere 3D gegevens, zodat (ten minste) de processen vergunningverlening en beheer basisregistraties worden ondersteund. 

Spoor 2 Registratie (trekker: Rotterdam) 

In het spoor 3D registratie werkt T3D aan de standaarden die nodig zijn om het volledig 3D vastleggen en beheren van objectgegevens (uiteindelijk als onderdeel van de Samenhangende objectenregistratie) zowel organisatorisch als technisch mogelijk te maken. 

Spoor 3 Gebruik (trekker: Amsterdam) 

In het spoor 3D gebruik wordt gewerkt aan oplossingen die de gebruikers in de gelegenheid stellen de 3D informatie toe te passen bij het uitvoeren van hun werkprocessen en het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. 

Spoor 4 Samenhang, verbreding en borging (trekker: VNG) 

In het spoor Samenhang organiseert T3D de betrokkenheid van andere gemeenten en overheden die een rol hebben bij het inwinnen, registreren en gebruiken van 3D objectgegevens. We zorgen op die manier voor verbinding en samenhang tussen het grote aantal (vaak kleine) initiatieven voor verbetering van de onderdelen de 3D keten bij deze organisaties. En we bewaken dat direct vanaf het begin draagvlak en de brede implementeerbaarheid van een oplossing bij zowel gemeenten als andere overheden is getoetst en geborgd. 

In dit programma werkt de VNG samen met gemeenten aan werkbare en landelijk opschaalbare methoden voor het inwinnen, registreren en gebruiken van 3D geo-informatie in landelijk verband. Belangrijke randvoorwaarde voor het programma is dat de voorgestelde oplossingen een bijdrage leveren aan oplossingen voor de problemen en uitdagingen die gemeenten ervaren in de rol van bronhouder en gebruiker van geo-basisregistraties. Belangrijk uitgangspunt is automatisering en eenmalige inwinning en registratie. De voorgestelde oplossingen voldoen aan de informatiekundige principes van de Common Ground architectuur visie en het Gemma Gegevenslandschap. 

Een tussenresultaat uit fase 2 is inzicht in de noodzakelijke en gewenste aanvullende afspraken over het aanleveren van Bouwinformatiemodellen (BIM) door initiatiefnemers (burgers, aannemers, architecten en projectontwikkelaars) in het vergunningverleningsproces. Aangetoond is dat dit de inwinning van 3D objectgegevens voor registraties verregaand kan worden geautomatiseerd en vereenvoudigd met ‘tooling’ en algoritmes voor de ondersteuning van een geautomatiseerde uitwisseling van informatie in de bouwketen. In fase 3 wordt dit uitgewerkt in een verbeterde landelijke richtlijn, een zogenaamde Informatieleveringsafspraak (ILS). 

Gemeenten die actief mee willen denken en doen binnen het programma kunnen deelnemen in een gemeentelijke klankbordgroep. De proefopstelling van de 3D informatieketen wordt beschikbaar gesteld voor gebruik en evaluatie. Alle resultaten van het programma (tooling, richtlijnen en onderzoeksrapportages) worden in fase 3 verzameld in een T3D toolkit, die kan worden benaderd via een open kennisportaal. 

Tussentijdse resultaten worden gecommuniceerd via de Kennisbank van het gemeentelijk Geoberaad. De Kennisbank fungeert tevens als forum voor discussies over het onderwerp 3D Geo-informatie in algemene zin en de resultaten van programma Totaal Driedimensionaal in het bijzonder. 

Contact

Meer informatie: Gerlof de Haan (VNG-realisatie)