Den Haag, 28 november 2017
Zwerfafval is een van de grootste ergernissen van inwoners. Het bestrijden van zwerfafval vraagt om een brede aanpak met een diversiteit aan instrumenten. Vanuit dit oogpunt startten de VNG, Afvalfonds Verpakkingen en Natuur & Milieu in 2016 de pilot Schoon Belonen. De resultaten zijn nu bekend.
Binnen de pilot Schoon Belonen werkten de afgelopen twee jaar 77 gemeenten met 680 maatschappelijke organisaties samen om zwerfafval in Nederland zo veel mogelijk te voorkomen en te bestrijden. Scholen, sportclubs en andere maatschappelijke organisaties werden beloond voor het inzamelen en opruimen van kleine plastic flesjes, blikjes en eventueel ander verpakkingsmateriaal. De wijze waarop de deelnemende organisaties werden beloond, verschilde per gemeente.
Naast het verminderen van zwerfafval was het doel van de pilot om meer verpakkingsafval te recyclen, de maatschappelijke betrokkenheid te vergroten en bewustwording van het (zwerf)afvalprobleem te creëren. De resultaten op deze doelstellingen zijn gemonitord door Rijkswaterstaat in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Uitkomst
Op basis van de monitor van Rijkswaterstaat blijkt dat in de directe omgeving van de meest actieve maatschappelijke organisaties in de pilotgemeenten een effect van Schoon Belonen is gemeten. Ook kennen meer inwoners initiatieven die de buurt schoon maken. De toe- of afname van zwerfafval in pilotgemeenten blijkt vergelijkbaar met het beeld in de landelijke monitoring zwerfafval. Op landelijk niveau is een effect van Schoon Belonen op basis van de huidige meetresultaten niet aangetoond.
Het aantal ingezamelde zakken PMD of flesjes en blikjes steeg in steeg in de pilotgemeenten van circa 2.500 zakken van 240 liter in 2016 naar circa 7.000 in 2017. In totaal zijn in de pilotperiode minimaal 19.600 zakken ingezameld. Het ingezamelde PMD-materiaal is gerecycled met de PMD-stroom vanuit huishoudens. De apart ingezamelde flesjes en blikjes zijn rechtstreeks verwerkt bij recyclers.
De resultaten van de pilot geven volgens VNG, Afvalfonds Verpakkingen en Natuur & Milieu aanknopingspunten om elementen van Schoon Belonen onderdeel te maken van de brede landelijke aanpak van zwerfafval.