woensdag 27 januari 2021

De Tweede Kamer heeft ingestemd met het gewijzigde wetsvoorstel Wet open overheid (Woo). Voor de uitvoering komt voor gemeenten een bedrag beschikbaar van € 164 miljoen waarvan structureel € 42,1 miljoen per jaar en incidenteel € 121,9 miljoen.

Met de Voorjaarsnota stelt het Rijk per 2022 middelen aan gemeenten beschikbaar voor de uitvoering van de Woo. De minister-president kondigde dit eerder aan in de kabinetsreactie op het rapport van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. De VNG had al op compensatie aangedrongen.

Gefaseerd beschikbaar 

Voor gemeenten komt een bedrag beschikbaar van € 164 miljoen waarvan structureel € 42,1 miljoen per jaar en incidenteel € 121,9 miljoen. Verder worden de koepels in staat gesteld om implementatiesteun te bieden. Voor de ondersteuning van gemeenten door de VNG wordt € 3 miljoen gefaseerd beschikbaar gesteld voor een periode van 5 jaar. 

Monitoring

De minister van BZK gaf eerder al aan in gesprek te blijven met de koepels over de financiële gevolgen van de Woo. Indertijd is afgesproken met BZK dat de kostenontwikkeling zal worden gemonitord en het eindbedrag eventueel wordt aangepast in boven- of onderwaartse richting. 

Nota van wijziging

In het wetsvoorstel is een aantal aanpassingen aangebracht door de indieners in de tweede Nota van wijziging van 11 januari 2021. Op hoofdlijnen gaat het om de volgende wijzigingen:

  • Het Meerjarenplan dat de minister van BZK moet opstellen om de informatiehuishouding bij alle overheden in orde te brengen moet langetermijndoelen bevatten voor de verbetering van de wijze waarop digitale documenten worden vervaardigd, geordend, bewaard, vernietigd en ontsloten alsmede de stappen die daartoe op korte termijn worden gezet. Ook moet aangegeven worden welke stappen worden genomen zodat eenieder zo veel mogelijk inzicht kan hebben in de aanwezigheid van publieke informatie bij het bestuursorgaan.
  • Het gebruik van de centrale publicatievoorziening PLOOI (Platform Open Overheidsinformatie), beheerd door het BZK agentschap UBR|KOOP, wordt verplicht gesteld bij de verplichte actieve openbaarmaking van de 11 informatiecategorieën genoemd in de Woo. 
  • Het Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding, dat de minister adviseert over het Meerjarenplan, wordt permanent ingesteld. Het Adviescollege krijgt taken erbij in advisering omtrent wetgeving ter zake openbaarheid, klachten van journalisten, wetenschappers en andere partijen. Ook krijgt het Adviescollege een bemiddelende taak bij geschillen tussen bestuursorganen en de klager.

Beleidsopvattingen

Een van de aangenomen amendementen verplicht bestuursorganen om bij informatieverzoeken ook stukken met persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren in geanonimiseerde vorm openbaar te maken. Dit tenzij het kunnen voeren van intern beraad onevenredig wordt geschaad. Het gaat bij gemeenten om stukken over formele bestuurlijke besluitvorming door het college van B en W, een burgemeester en een wethouder.

Impact wijzigingen 

De impact van de Nota van wijziging op de gemeentelijke praktijk (bovenop wat al bekend was) is beperkt. De VNG heeft vorig jaar een Meerjarenplan Woo opgesteld en aangeboden aan de minister. Zo nodig zal dit plan worden aangepast naar aanleiding van de aangescherpte tekst. Er is eerder een Uitvoeringstoets opgesteld door VNG Realisatie, waarin de kosten zijn geraamd. Bij de claim was al rekening gehouden met de kosten voor aansluiting op PLOOI. 

Grip op informatie

In het project Grip op Informatie werkt de VNG samen met gemeenten aan de voorbereiding op de implementatie van de Woo. Er zijn 10 proeftuinen gestart waar ruim 70 gemeenten, samenwerkingsverbanden en archiefinstellingen aan deelnemen. In deze proeftuinen worden ervaringen uitgewisseld en producten ontwikkeld die voor alle organisaties nuttig zijn. Het VNG forum ‘Grip op informatie’ heeft inmiddels meer dan 1250 deelnemers.

Meer informatie