In deze terugblik wordt op 2 onderwerpen ingegaan: de invoering van de Omgevingswet en de nieuwe standaardachtervangovereenkomst van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Omgevingswet
Net als in de vorige 2 commissievergaderingen was de Omgevingswet een belangrijk agendapunt. De VNG heeft vorige maand alle gemeenten geconsulteerd over het Integraal Financieel Beeld van de Omgevingswet. Daarnaast is de haalbaarheid van inwerkingtreding van de wet per 1 januari 2022 besproken. Dit ter voorbereiding op bestuurlijk overleg met de medeoverheden.
Uit de tussenstand van de implementatie blijkt dat er een enorme diversiteit is hoe ver gemeenten zijn met de voorbereidingen. Uit het financieel beeld blijkt dat zowel de implementatiekosten als de structurele kosten voor gemeenten hoger zijn dan in 2015 is ingeschat.
Digitaal stelsel Omgevingswet
Als het gaat om de invoeringsdatum blijkt dat de landelijke voorziening digitaal stelsel Omgevingswet (DSO-LV) op dit moment nog niet ver genoeg is en dat nog niet alle gemeenten zijn aangesloten op de landelijke voorziening. De verwachting op basis van de planning is dat de landelijke voorziening in oktober van dit jaar voldoende werkt. Op dat moment zijn ook de laatste gemeenten aangesloten op het DSO. Daarna hebben gemeenten tijd nodig om processen in te regelen en te oefenen.
Inwerktreden Omgevingswet op verantwoord moment
Na discussie in de commissie is de conclusie dat de Omgevingswet in werking kan treden op een verantwoord moment, zodat de dienstverlening aan inwoners en ondernemers niet in het gedrang komt en de vergunningverlening en planvorming geen hinder ondervinden. Dit zou kunnen betekenen dat er iets meer tijd tot inwerkingtreding genomen moet worden. De VNG maakt zich hard voor compensatie van de hogere invoeringskosten en structurele kosten voor gemeenten als blijkt dat de Omgevingswet op een termijn van 10 jaar niet budgetneutraal kan worden ingevoerd.
Achtervang Waarborgfonds Sociale Woningbouw
De VNG heeft bij brief van 6 november 2020 een voorstel gedaan aan het WSW voor een nieuwe standaardachtervangovereenkomst, mede gebaseerd op een ledenraadpleging in juni 2020. Het WSW heeft onze voorstellen en een aantal wijzigingen als gevolg van het Strategisch programma van WSW verwerkt. De VNG en het ministerie van BZK wordt gevraagd de overeenkomst goed te keuren.
De nieuwe overeenkomst heeft betrekking op nieuwe leningen die corporaties aangaan, op herfinanciering van leningen en op de nieuwe obligolening. Niet langer staat er één gemeente per lening in de achtervang, maar wordt een verdeelsleutel gehanteerd, gebaseerd op de marktwaarde per gemeente van het bezit van elke corporatie.
Bestaande leningen
Voor bestaande leningen blijven de huidige achtervangovereenkomsten van toepassing. Wel worden hierin 3 wijzigingen voorgesteld, gelijk aan die in de nieuw voorgestelde standaardovereenkomst. Het gaat om de borgbare doelen, het moment van terugbetaling van renteloze leningen en de definitie van herfinanciering.
Inwerktreding 1 augustus 2021
De commissie kan zich vinden in de voorgestelde veranderingen. Het WSW gaat alle deelnemende gemeenten in mei 2021 een overeenkomst toesturen voor ondertekening. Gemeenten wordt gevraagd uiterlijk juli 2021 te tekenen, zodat de overeenkomst per 1 augustus 2021 in werking treedt. Daarnaast worden – later dit jaar - enkele wijzigingen in bestaande achtervangovereenkomsten door WSW aan gemeenten voorgelegd.