De VNG-commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit sprak op 11 maart 2021 onder meer over het Fonds Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering en het Integraal Financieel Beeld Omgevingswet.
Fonds Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering (GGU)
Het Fonds GGU wordt gevuld door alle gemeenten en gebruikt voor gezamenlijke projecten in opdracht van de VNG. Wim Willems (wethouder Apeldoorn en lid College voor Dienstverlening van de VNG) geeft het belang aan van de gezamenlijke inspanningen. Hij noemt digitale weerbaarheid, collectieve inkoop, datagericht werken en waarstaatjegemeente.nl. De verschillende VNG-commissies wordt gevraagd om input, zodat het fonds GGU beter kan aansluiten bij de maatschappelijke opgaven.
De commissie RWM signaleert dat het fysiek domein relatief weinig gebruikmaakt van het fonds. De grote transities in het fysieke domein, zoals de energietransitie en de Omgevingswet, zijn tot nu toe kortdurend gefinancierd. Onderwerpen als het Digitaal Stelsel Omgevingswet of digitalisering in de mobiliteit zouden prima passen binnen de doelstellingen van het Fonds GGU.
Het is de vraag of er extra middelen kunnen worden gevonden. Herverdeling binnen het Fonds biedt beperkte mogelijkheden, doordat een groot deel van de te besteden gelden vastligt. Vergroting van het Fonds is een vraag voor de algemene ledenvergadering. GGU levert gemeenten veel besparingen op door dingen 1 keer te realiseren.
Geconcludeerd wordt dat de commissie zich kan vinden in de inzet van het Fonds voor 2022, maar dat er behoefte is aan meer GGU-middelen voor de opgaven in het fysiek domein. Dit zal bij het bestuur worden aangegeven.
Financiën Omgevingswet
Het voorlopig integraal financieel beeld (IFB) komt kort na de vergadering beschikbaar. De resultaten worden aan de commissie gepresenteerd. Het IFB gaat in op de verwachte eenmalige en structurele kosten en opbrengsten en de effecten voor alle bestuurslagen.
Enkele uitkomsten: De baten komen vooral terecht bij initiatiefnemers, zeker wanneer gemeenten gebruikmaken van mogelijkheden voor deregulering. Voor alle overheden gezamenlijk is er sprake van een investering van € 1,5 tot 2,2 miljard. De structurele baten zijn maximaal € 248 miljoen per jaar. Het merendeel van de investeringen komt te liggen bij gemeenten (€ 1,0 à 1,6 miljard) en structureel leidt dit jaarlijks tot tussen € 168 miljoen aan baten en € 34 miljoen aan lasten. Die bandbreedte hangt af van de beleidsmatige keuzes die gemeenten maken.
Op de structurele effecten voor gemeenten hebben het DSO en minder leges een grote negatieve invloed. Een positieve invloed hebben procesverbeteringen dankzij het DSO, milieuleges, vermindering van meldingsplichten, vergunningen en onderzoeken, en keuzemogelijkheden voor vereenvoudiging van regelgeving.
Op 21 april vindt bestuurlijk overleg plaats. Ter voorbereiding gaat de VNG alle gemeenten consulteren, met als vragen:
- Is het Integraal financieel beeld herkenbaar?
- Is het Integraal financieel beeld realistisch?
- Zijn de bevindingen bruikbaar voor de lokale situatie?
De voorzitter benadrukt het belang van de consultatie van gemeenten.