Het kabinet stelt in 2020 € 17 miljoen beschikbaar om gemeenten te compenseren voor de extra uitgaven aan dorps- en buurthuizen. Dit is het minimumbedrag dat bureau AEF op basis van een gemeentelijke steekproef qua coronaschade heeft geschat in het zogeheten beste scenario.
Het rijksgeld komt in de algemene uitkering Gemeentefonds en wordt verdeeld via de maatstaven in het cluster Samenkracht en burgerparticipatie.
Gemiddelde coronaschade 8.345 lokale instellingen tot 1 juni
De lokale instellingen fungeren onder verschillende benamingen: centraal staat hun functie als ontmoetingscentra/gemeenschapsaccommodaties voor de bewoners. Ook bieden ze ruimte aan diverse andere (vrijwilligers)organisaties met name in welzijn, zorg en cultuur. Door corona hebben ze tegenvallende inkomsten vanuit deelnemers/bezoekers, horeca en zaalverhuur. De sector heeft berekend dat het gaat om gemiddeld € 11.000 bij afgerond 7.000 organisaties in de periode half maart tot 1 juni: 1.250 van hen hebben na een Kamermotie een TOGS-tegemoetkoming kunnen aanvragen. Voorts geldt dat bij de 1.400 buurthuizen van Sociaal Werk Nederland/SWN vanwege de reguliere gemeentelijke subsidie de becijferde coronaschade in deze eerste periode gemiddeld lager is, namelijk € 5.500.
Schade na 1 juni
De schade loopt na 1 juni door, omdat de capaciteit van de instellingen ook na die datum maar ten dele kan worden benut. Het is nuttig om als lokale overheden samen met de dorps- en buurthuizen ter plekke de coronaschade in geheel 2020 goed in beeld te brengen met het oog op de gemeentelijke compensatie. Overigens komt er naar verwachting ook een nader AEF-onderzoek onder een steekproef van gemeenten. Dit alles kan leiden tot nieuwe onderhandelingen tussen de overheden over de hoogte van de rijkscompensatie voor de dorps- en buurthuizen.
Informatie en hulp vanuit de branches
Naast SWN kunnen de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen/LVKK (2.500 dorpshuizen) en LSA Bewoners (diverse aangeslotenen) nadere informatie verschaffen. Ook provinciale organisaties kunnen lokaal van nut zijn: zo heeft de Vereniging Kleine Kernen Limburg een model-rekenhulp ontwikkeld voor de coronaschade bij de lokale instellingen. Gemeenten kunnen hun coronacompensatie vormgeven als subsidie of als kwijtschelding/verlaging van huur en andere gemeentelijke lasten: er zijn volgens de recente Routekaart Gemeentelijk Maatschappelijk Vastgoed 7.350 welzijnsaccommodaties in gemeentelijk eigendom.
Meer informatie
- Kamerbrief minister van BZK ‘Aanvullend compensatiepakket coronacrisis medeoverheden’ (Rijksoverheid)
- Corona-rekenhulp voor gemeenschapsaccommodaties (Vereniging van Kleine Kernen Limburg)