woensdag 29 september 2021

Gemeenten zijn bevoegd om een opt-in-systeem (ja/ja-sticker op brievenbus) voor ongeadresseerd reclamedrukwerk in te voeren. Dat zegt de Hoge Raad in zijn arrest van 24 september 2021.  

De gemeente Amsterdam voerde in 2018 een opt-in-systeem in voor ongeadresseerd reclamedrukwerk ter bescherming van het milieu. Het houdt in dat inwoners alleen reclamefolders ontvangen als ze dat zelf hebben aangegeven via een Ja/Ja-sticker op de brievenbus. Geen sticker betekent geen reclamedrukwerk. Dit systeem is inmiddels ook opgenomen in de VNG Model Afvalstoffenverordening (artikel 15a).

Brancheorganisaties hebben tevergeefs geprobeerd om het opt-in-systeem tegen te houden. Zowel de rechtbank als het gerechtshof Amsterdam wezen hun vorderingen af. De brancheorganisaties stelden tegen het arrest van het hof beroep in cassatie in. In zijn arrest van 24 september 2021 verwierp de Hoge Raad dit cassatieberoep.

Arrest

De Hoge Raad oordeelt dat de Wet milieubeheer gemeenten ruimte laat om op het gebied van afvalpreventie regels te stellen. Daarnaast heeft de gemeente verordenende bevoegdheid op grond van de Gemeentewet (art. 149). In hoger beroep heeft het hof in zijn arrest overwogen dat de rechter zich terughoudend moet opstellen bij de beoordeling van de vraag of de gemeente in redelijkheid tot vaststelling van een algemeen verbindend voorschrift heeft kunnen komen. Het hof heeft daarmee volgens de Hoge Raad de juiste maatstaf gehanteerd.

Huis-aan-huisbladen

Voor huis-aan-huisbladen ligt het anders. In de gemeente Utrecht gold sinds 1 januari 2020 een verordening waarbij de JA/JA-sticker ook van toepassing was op huis-aan-huisbladen. Het hof Arnhem-Leeuwarden oordeelde dat dit tegenover de uitgever van een huis-aan-huisblad in strijd was met het recht op vrijheid van meningsuiting. Tegen deze beslissing stelde de gemeente Utrecht beroep in cassatie in bij de Hoge Raad. De gemeenteraad besloot om tijdens de procedure huis-aan-huisbladen uit te zonderen van het opt-in-systeem. Het arrest heeft de Hoge Raad in stand gelaten, zodat de uitspraak van het hof nu definitief is.

Meer informatie