De VNG heeft een model Verordening op de gemeentelijke adviescommissie opgesteld. De aanleiding is dat de taken en bevoegdheden van de huidige monumenten- en welstandscommissies vervallen bij inwerkingtreding van de Omgevingswet. Gemeenten moeten daarom een nieuwe gemeentelijke adviescommissie instellen.
De wettelijke taak van de commissie is het uitbrengen van advies over vergunningaanvragen met betrekking tot rijksmonumenten (uitgezonderd archeologische rijksmonumenten) en over een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een andere activiteit, in door de raad aangewezen gevallen of als het college van burgemeester en wethouders daartoe aanleiding ziet.
Er is gekozen voor een modelverordening waarbij de bestaande adviescolleges en eventuele andere adviseurs op het gebied van de omgevingskwaliteit in 1 samenhangend adviesstelsel kunnen worden opgenomen.
Bevoegdheden commissie vastgesteld door raad
De gemeenteraad moet vóór de inwerkingtreding van de Omgevingswet besluiten welke bevoegdheden deze commissie krijgt; alleen de wettelijke bevoegdheden rondom rijksmonumenten of bredere bevoegdheden. Het college van burgemeester en wethouders kan ook op eigen initiatief advies vragen over activiteiten of over beleid voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving.