Dijksma schetste 6 actuele en verweven opgaven die Nederland raken: geopolitieke spanningen, klimaatverandering, demografische ontwikkelingen, digitalisering, sociale versplintering en politieke onmacht. Ze spreekt van een ‘tussentijd’, oude zekerheden zijn aan het verdwijnen terwijl nieuwe oplossingen nog niet vaststaan. In zo’n periode is leiderschap nodig dat niet kiest voor makkelijke antwoorden, maar de tijd durft te nemen voor duurzame verandering.

Van wederopbouw naar wederombouw

Die duurzame verandering vat Dijksma samen in één woord: wederombouw. Zij verwijst daarmee naar een fundamentele vernieuwing van Nederland, vergelijkbaar met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, maar gericht op de opgaven van deze tijd. Waar wederopbouw draaide om herstel, draait wederombouw om opnieuw vormgeven. Het betekent samen met de samenleving bouwen aan een toekomstbestendig land. Daarvoor zijn leiders nodig die visie hebben, moed tonen en zorgen voor verbinding. 

Vasthouden aan kernwaarden en daarop koers houden

Dijksma pleitte in dat licht voor versterking van onze democratische instituties, een gedeelde toekomstvisie en beleid dat uitgaat van de lokale realiteit. Ze wees ook op de noodzaak om eerlijk te zijn over de pijn en onzekerheid die transities met zich meebrengen. Volgens Dijksma is het juist nu van belang om te blijven vasthouden aan onze kernwaarden en daarop koers te houden. 

Ze sloot af met een oproep aan de samenleving als geheel: 

Wacht niet af tot onze leiders in actie komen. Sta op voor democratische waarden, onze rechtsstaat, goed onderwijs, zorg, klimaat en de toekomst van onze kinderen.

Lees de volledige tekst van de lezing (pdf, 169 kB)

Over de Willem Drees-lezing

Jaarlijks organiseert de Stichting Willem Drees-lezing een publieke lezing waarin actuele maatschappelijke vraagstukken worden besproken, geïnspireerd door de waarden en het leiderschap van Drees.