Na een 0-meting, 1-meting en 2-meting (in 2018, 2019 en 2020) hielden Movisie en de VNG in 2021 een vierde flitspeiling. De peiling is ingevuld door gemeenteambtenaren die bezig zijn met inclusiebeleid. Ondanks de positieve trend lopen gemeenten ook nog steeds tegen knelpunten aan. 

Hoofdconclusies

Uit de resultaten van deze vierde peiling zijn de volgende hoofdconclusies te trekken:

• Er zijn grote verschillen tussen gemeenten met betrekking tot de lokale implementatie van het VN-Verdrag Handicap. Grofweg zijn er 3 categorieën te onderscheiden:

- Gemeenten die al volop aan de slag zijn.
- Gemeenten die wel willen, maar in de uitvoering obstakels tegenkomen en hierbij graag ondersteuning willen.
- Gemeenten die nog niet begonnen zijn en waar er om allerlei redenen geen prioriteit aan wordt gegeven. 

Het lijkt erop dat vanuit gemeenten die goed aan de slag zijn de volgende succesfactoren een rol spelen (deze factoren ontbreken bij gemeenten waar de implementatie niet van de grond komt):

- Draagvlak bij het college van B en W en de gemeenteraad.
- Een ambtenaar of enkele ambtenaren die als trekker fungeren.
- Succesvolle betrokkenheid van ervaringsdeskundigen (en andere relevante lokale organisaties).

• Gemeenten geven in meerderheid aan de implementatie van het VN-verdrag te plaatsen in een breder inclusiebeleid.
• Het actief betrekken van diverse lokale spelers (en dan vooral ervaringsdeskundigen)  is een succesfactor in de vorming van lokaal inclusiebeleid.
• De inbreng van ervaringsdeskundigen wordt door gemeenten heel belangrijk geacht, maar men heeft moeite daar goede uitvoering voor te vinden. De vraag is voor gemeenten vooral: hoe vind je ze? Ook sluit de wens van de gemeente niet altijd aan bij de mogelijkheden van de ervaringsdeskundigen. 41% van de gemeenten geeft aan procesmatige ondersteuning te wensen bij het betrekken van ervaringsdeskundigen.
• Gebrek aan capaciteit en financiën is een groot knelpunt. Dit wordt door ruim 80% van de gemeenten aangegeven.
• Wat ondersteuning door de VNG betreft, geven gemeenten aan vooral behoefte te hebben aan handzame kennisproducten (67%) en een (interactieve) website (70%).
• Sommige gemeenten geven aan het moeilijk te vinden om integraal beleid te voeren met betrekking tot de implementatie van alle onderdelen van het VN-verdrag. Als reden hiervoor geven ze dat verschillende afdelingen van de gemeente over dit onderwerp gaan of dat het om onderdelen zou gaan waarop gemeenten  minder invloed  hebben, zoals onderwijs of wonen.
• Niet verrassend is dat de coronapandemie dit jaar als belemmerende factor wordt genoemd (hoewel niet door alle gemeenten).
• De bereidheid van gemeenten om de enquête in te vullen is groot, ook als gemeenten nog nauwelijks stappen hebben gezet. Hierdoor ontstaat er  een goed beeld van waar de knelpunten zitten.

Meer informatie

• PDF-versie rapportage Inventarisatie implementatie VN-verdrag Handicap in gemeenten (pdf, 752 kB)
• Word-versie (docx, 484 kB)

Zie ook

• Bericht Nederlandse Vereniging voor Raadsleden: Zet inclusiviteit op de gemeentelijke agenda

Ondersteuningsaanbod VNG bij de lokale uitvoering van het VN-verdrag Handicap

Ter informatie voor gemeenten en ervaringsdeskundige inwoners die na het lezen van de rapportage (meer) werk willen maken van het VN-verdrag Handicap, hieronder een overzicht van het ondersteuningsaanbod van de VNG.

• Bijeenkomsten (digitaal en fysiek).
• Kennisproducten, zoals de Handreiking Lokale Inclusie Agenda en inspiratiebundels over diverse thema’s (Wonen is hoofdzaak, Organiseer ervaringsdeskundigheid, Inclusief werkgeverschap en Aan de slag met samen spelen).
• Praktijkvoorbeelden, in de vorm van artikelen en video’s.
• Monitor VN-verdrag Handicap, een tool die een gemeente zelf kan gebruiken om in beeld te brengen waar ze staat bij de uitvoering van het VN-verdrag.
• Nieuwsberichten over ontwikkelingen rondom inclusie die relevant zijn voor gemeenten.
• Advies op maat door het projectteam.
• Verkiezing Meest Toegankelijke Gemeente: gemeenten kunnen lokaal aandacht genereren voor deze verkiezing met behulp van een toolkit. Alle info over de verkiezing is te vinden op meesttoegankelijkegemeente.nl.

Al het bovenstaande is terug te vinden op de pagina van het VNG-project ‘Iedereen doet mee!’: vng.nl/iedereen-doet-mee. Wilt u op hoogte blijven van het actuele aanbod, neem dan een abonnement op de nieuwsbrief van ‘Iedereen doet mee!’.