vrijdag 24 juli 2020

Gemeenten spelen een belangrijke rol in het rookvrij maken van hun eigen terreinen én plekken waar kinderen zijn. Uit recent onderzoek van de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij blijkt dat inmiddels 200 gemeenten zich inzetten op weg naar een Rookvrije Generatie.

Eind vorig jaar lag dit aantal nog op 100. Een mooie ontwikkeling.

Eind aan juridische onzekerheden

Gemeenten lieten het ministerie van VWS weten dat zij het principe van de rookvrije omgevingen willen opnemen in decentrale regelgeving. Hierbij liepen gemeenten tegen juridische onzekerheden aan. Mag dit wel vanuit de landelijke Tabaks- en Rookwarenwet? In de toelichting van het wetsvoorstel dat nu bij de Tweede Kamer ligt, is nu expliciet gemaakt welke bevoegdheden gemeenten op dit punt hebben. Gemeenten kunnen onder andere via de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) plekken rookvrij maken. Denk aan bushokjes of directe omgeving van schoolterreinen die per 1 augustus rookvrij. Handhaving van dit verbod vindt informeel plaats.

Verschillende maatregelen mogelijk

Er kunnen verschillende maatregelen genomen worden om delen van de openbare buitenruimte rookvrij te maken, bijvoorbeeld door middel van het aanwijzen en instellen van rookvrije zones, al dan niet rondom een plek of gebouw die al rookvrij is. Hierbij is een onderscheid te maken tussen het instellen van rookvrije zones met feitelijke, informele maatregelen, het instellen van rookvrije zones met behulp van huisregels en het opnemen van rookverboden in decentrale verordeningen

Op informele wijze rookvrij verklaren

In de afgelopen jaren hebben beheerders van kinderboerderijen, sportverenigingen en speeltuinen allerlei plaatsen in de openbare ruimte 'rookvrij verklaard' vanuit het streven naar een rookvrije generatie. Met duidelijke communicatie en het plaatsen van borden waarop is aangegeven dat een buitenruimte rookvrij is, kan op een informele wijze feitelijk een rookvrije zone worden ingesteld. De bebording geeft een aanleiding om een roker aan te spreken op zijn gedrag en hem te vragen of hij elders kan roken. Hierdoor ontstaat een rookvrije zone, die mogelijk leidt tot een nieuwe sociale norm.

Handhaving

De handhaving van deze maatregel vindt eveneens informeel plaats. Ook kan het huisrecht of eigendomsrecht als vertrekpunt gebruikt worden voor het instellen van rookvrije zones. Als de buitenruimte eigendom is van de provincie of de gemeente kan via een huisreglement een rookvrije zone ingesteld worden en kan dit vervolgens met bebording worden aangegeven. De handhaving van de huisregels bestaat bijvoorbeeld uit het aanspreken van rokers met het verzoek om niet in de aangegeven zone te roken of het ontzeggen van toegang tot die ruimte.

Voorbeeld: gemeente Losser

Zo onthulde Wethouder Anja Prins van de gemeente Losser in mei een rookvrij-bord bij het Twents Carmel College, waarmee de gemeente de start aankondigde op weg naar een Rookvrije Generatie. Het idee is om nog zo’n 75 borden te plaatsen op plekken voor onder andere schoolterreinen, speeltuinen en sportlocaties. Met deze actie wil Gemeente Losser de boodschap overbrengen dat rookvrij de nieuwe norm is en dat roken niet meer als normaal gezien mag worden. Aanvullend daarop heeft de gemeente bushaltes rookvrij gemaakt en zo gehoor gegeven aan een oproep van buschauffeurs die hierom vroegen. [Bron: Tubantia].

Er zijn natuurlijk tal van goede voorbeelden uit allerlei gemeenten. Deel deze vooral met elkaar op het VNG Forum.

Meer informatie