vrijdag 30 juli 2021

Er komen experimenten met een nieuw stembiljet. Een stembiljet dat makkelijker, sneller en ook elektronisch telbaar is. De VNG en de NVVB dringen erop aan om bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 daadwerkelijk uitvoering te geven aan het voornemen om te experimenteren met een nieuw model stembiljet.

Dat staat in onze gezamenlijke reactie op de Adviesaanvraag over het ontwerpbesluit Tijdelijk experimentenbesluit nieuwe stembiljetten gericht aan minister Ollongren (BZK). (Zie onder Meer informatie.)

Opmerkingen en aandachtspunten

De Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) en de VNG staan overwegend positief tegenover het ontwerpbesluit. Maar we hebben er wel enkele opmerkingen en aandachtspunten bij. De belangrijkste zijn:

  • Het ontwerpbesluit bevat een voorschrift om stemhokjes te voorzien van een gordijn. Gelet op het belang van volledige transparantie van de handelingen van de kiezer in een stemhokje en het feit dat het stemgeheim hier niet in gevaar komt, adviseren we met klem om deze bepaling te schrappen.
  • Experimenteren met 1 model stembiljet is voorlopig aanvaardbaar. We dringen er wel op aan voortgang te blijven maken met de ontwikkeling van het eerder aangekondigde tweede model stembiljet, zodat daarmee in 2023 ook kan worden geëxperimenteerd.
  • Het kabinet wil bij 3 achtereenvolgende verkiezingen experimenten mogelijk maken in 4 (kleinere) gemeenten. Na elk experiment wordt bezien of opschaling naar een groter aantal experimenteergemeenten mogelijk is. We benadrukken dat uitgangspunt moet zijn dat opschaling plaatsvindt na een succesvol doorlopen experiment en vragen dit in de toelichting op te nemen en daarbij te vermelden naar hoeveel gemeenten opschaling zal plaatsvinden.
  • Bij de geraamde kosten van het experiment moet vooraf en nadrukkelijk rekening worden gehouden met een opschaling en dus met het voorhanden zijn van voldoende financiële middelen om ruimschoots op te schalen. We vragen ook dat in de toelichting te verwerken.
  • Het is de vraag waarom het vanaf 2022 nog 3 jaar moet duren voordat de eerste testen met elektronisch tellen van het nieuwe model stembiljet kunnen worden uitgevoerd. We vragen de minister om in de toelichting bij het ontwerpbesluit een doorkijk te geven naar het elektronisch tellen van stemmen en daarbij tevens te onderbouwen waarom niet eerder dan in 2025 testen en in 2026 experimenten met elektronisch tellen kunnen worden uitgevoerd.

Meer informatie

Hieronder onze gezamenlijke brief zoals verzonden aan minister Ollongren.

Zie ook