Veel gemeenten zijn hard bezig of staan in de startblokken om uitbuiting en misbruik van arbeidsmigranten een halt toe te roepen. Maar zonder maatregelen van de landelijke overheid blijft het dweilen met de kraan open. De VNG roept het kabinet dan ook op om die kraan zo snel mogelijk dicht te draaien.
Op woensdag 7 juli debatteert de Tweede Kamer met minister Koolmees van SZW over arbeidsmigratie. De VNG heeft er bij de Kamerleden op aangedrongen de minister ertoe te bewegen om de aanbevelingen (pdf) van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten van de Commissie Roemer met spoed uit te voeren. Met name het oplossen van de problematiek rond de registratie van arbeidsmigranten verdient topprioriteit. De gemeentelijke aanpak valt of staat met zicht op het aantal arbeidsmigranten binnen de gemeentegrenzen. Gelukkig worden hier eerste stappen ingezet. Maar er is meer nodig om het probleem nu echt met wortel en tak uit te roeien.
Registratie van arbeidsmigranten
Heeft u als gemeente geen zicht op het aantal arbeidsmigranten binnen uw gemeentegrenzen, dan is effectief handelen vrijwel onmogelijk. Bij de inbreng voor het debat over Arbeidsmigratie van 2 februari jl. gaf de VNG al aan dat het registreren van het verblijfsadres van arbeidsmigranten cruciaal is. ‘Mist’ op dit gebied zorgt ervoor dat malafide krachten ongezien misbruik kunnen maken van deze mensen. Het leidt daarmee tot serieuze misstanden op tal van andere terreinen. Dat is ontoelaatbaar.
Eind juni nam de Kamer een amendement aan over het opnemen van contactgegevens én tijdelijke verblijfplaatsen van niet-ingezetenen. De VNG ziet dit als een stap in de goede richting. Ook verwelkomt de VNG het experimenteerbesluit BRP van het ministerie van BZK, voor de verplichte BRP-registratie van personen die korter dan 4 maanden in Nederland verblijven. Wat op korte termijn nog nodig is van minister Koolmees, is een wettelijke basis voor een koppeling met de loonaangifteketen van UWV. Dit leidt tot de registratie van meer verblijfsadressen en helpt om het overzicht actueel te houden.
Drempels opwerpen voor uitzendbureaus
Een goede registratie van arbeidsmigranten is het halve werk. Dat klinkt goed, maar het is ook half werk. Met de aanbevelingen van Roemer en zijn team vers op de plank, is het nú het moment om door te pakken. Doen we dat niet, dan lopen gemeenten in een fuik waarin ze structureel bezig zijn met symptoombestrijding.
Naast een verbeterde registratie is het ook noodzakelijk dat er drempels worden opgeworpen voor de toegang tot de markt voor uitzendbureaus voor arbeidsmigranten. Even voor het beeld: er zijn er duizenden waarvan een fors deel malafide. De VNG ziet graag dat de minister komt met een verplichte certificering met daaraan gekoppeld een verplichte waarborgsom. Zo maken we de markt zuiver en mocht het onverhoopt toch misgaan, dan kan het uitzendbureau zijn verplichtingen naar de arbeidsmigranten in ieder geval nakomen.
“De markt moet dringend worden schoongeveegd”
Carlo Vankan, bestuurlijk trekker Arbeidsmigranten VNG
Intensivering van toezicht en handhaving
Naast de drempels bij de toegang, is het ook essentieel om toezicht en handhaving te intensiveren. Malafide uitzendbureaus moeten ervaren dat we ze als overheid op de hielen zitten. Hiervoor zijn op korte termijn twee zaken nodig: uitbreiding van de capaciteit van de Inspectie SZW en betere mogelijkheden voor gegevensdeling tussen ketenpartners. Gemeenten, UWV, Belastingdienst en Inspectie SZW moeten als één overheid kunnen optreden tegen het misbruik van arbeidsmigranten.
Kraan nú dichtdraaien
Het kabinet heeft aangegeven dat de uitwerking van de aanbevelingen in wet- en regelgeving zo’n drie tot vijf jaar in beslag neemt. Dat moet veel sneller. Want de ernstige incidenten – recent weer in Linne, Den Haag en Werkendam – stapelen zich op. En het kán ook sneller. Voor zover bekend is er geen regelgeving controversieel verklaard. De VNG heeft de Tweede Kamer daarom op het hart gedrukt om er in het debat bij de minister op aan te dringen nog deze zomer te starten met de uitwerking. Uiteindelijk bewijzen we onze hardwerkende arbeidsmigranten daarmee een grote dienst.
“We begrijpen dat het maken van kwalitatief goede wetten tijd kost, maar dit is wel heel royaal”
Carlo Vankan, bestuurlijk trekker Arbeidsmigranten VNG
Meer informatie
Kijk voor meer informatie, onder meer over de standpunten van de VNG ten aanzien van de positie van arbeidsmigranten en praktijkvoorbeelden, bij het onderwerp Arbeidsmigranten op onze site.