Waar de ene gemeente nog wacht met het uitvoeren van huisbezoeken, daar gaan andere gemeenten alweer met de nodige waarborgen op pad. In de IJsselgemeenten kiezen ze een middenweg. Daar gaan ze binnenkort wel weer bij klanten langs, maar maken daarbij ook gebruik van digitale mogelijkheden.
Huisbezoeken zijn een veelgebruikt middel om twijfels over de woonsituatie van klanten in relatie tot een bijstandsuitkering te onderzoeken. De coronatijd zorgt hierbij voor een extra uitdaging. In de IJsselgemeenten experimenteren ze momenteel met een aanpassing van de hier gebruikte Huisbezoek app van Montr. Fred Struik, senior medewerker Intake & Handhaving, licht die aanpassing toe.
Kun je ons stapsgewijs meenemen in de werking van de app?
Wanneer we bij de klant voor de deur staan, sturen we hem vanuit de app op onze iPad een link naar zijn e-mailadres. We maken hierbij overigens gebruik van de reguliere informed consent. De genoemde link is eenmalig te gebruiken. Opent de klant de link, dan ontvangt hij – om misbruik en fouten tegen te gaan – per sms een verificatiecode. De klant maakt hierbij gebruik van zijn smartphone. Heeft hij die niet, dan kan hij hiervoor van ons een iPad lenen.
Na het invoeren van de code krijgt de klant een vragenlijst te zien die hij moet invullen en waarbij hij een aantal foto’s moet maken. Denk aan het aantal kamers of de watermeterstand. Wij kunnen meekijken welke gegevens de klant verstrekt en of de foto’s relevant en duidelijk zijn. Dit geeft ons de kans om waar nodig bij te sturen. Overigens kunnen we meekijken en bijsturen, maar natuurlijk niets zelf wijzigen. Is de vragenlijst compleet, dan ondertekent de klant die op zijn smartphone met zijn vinger en wordt een pdf gegenereerd die wij direct kunnen downloaden.
Waarom is het belangrijk om huisbezoeken te kunnen uitvoeren?
Omdat je anders de kans loopt dat mensen onterecht een (hogere) bijstandsuitkering ontvangen. Dat gaat bij elkaar opgeteld al snel om grote bedragen. Normaal gesproken voeren we enkele tientallen bezoeken per maand uit. Daarbij leggen we de lat voor de noodzaak hoog, omdat we beseffen dat het om een zwaar middel gaat. We gaan alleen op huisbezoek als we een redelijke grond en/of een directe aanleiding hebben, waarbij we de woonsituatie niet op een minder ingrijpende wijze kunnen controleren.
Net als andere gemeenten gaan we in sommige gevallen al wel weer met de nodige terughoudendheid op huisbezoek. De app kan ons helpen om het niveau van voor de coronatijd weer te benaderen.
Is de app geschikt voor elk type huisbezoek?
Ik spreek bewust over ‘benaderen’, omdat de app niet geschikt is voor elk type huisbezoek. Zoals bij een woonsituatie waarbij je onderzoek moet doen naar een aantal medebewoners in het kader van de kostendelersnorm of sommige onderzoeken naar een gezamenlijke huishouding. Daar wil je toch wat uitgebreider naar zaken vragen en kijken. In bredere zin is het belangrijk dat je bij alle klanten vooraf inschat of de app in dat specifieke geval geschikt is. Je laat toch een stukje van je werk door de klant uitvoeren. Daarnaast kijk je vooraf met wat voor soort woning je te maken hebt en uit hoeveel kamers de woning bestaat. Je wilt tenslotte wel weten waar je digitaal terechtkomt.
De app is prima geschikt voor zaken waarbij je bijvoorbeeld twijfelt of de woning wel bewoond wordt. In een lege woning kun je weinig verbergen. Daarom is het ook voor een toezichthouder Basisregistratie Personen een ideaal middel. Sowieso is de app als je het mij vraagt van absolute meerwaarde voor gemeenten, maar ook voor de ketenpartners.
Toekomst van de app
Wij werken al een aantal jaren met de reguliere Huisbezoek app. Die app is juridisch waterdicht, werkt intuïtief en kent meerdere modules, zoals de BRP-controlemodule en de Wmo-module. Wij hebben hier goede ervaringen mee en ook van deze aanpassing verwachten we veel. Ik denk zelfs dat we deze module na de coronatijd als aanvulling op onze reguliere instrumenten zullen blijven gebruiken.
Meer informatie
Wilt u meer weten over alternatieve vormen van handhaving? Neem dan contact op met Peter Lanser, projectleider Multidisciplinaire Projecten bij VNG Naleving.