De maatregelen in verband met de coronacrisis roepen veel vragen op bij inwoners die afhankelijk zijn van jeugdhulp of maatschappelijke ondersteuning. Ook van professionals die werkzaam zijn in het sociaal domein komen vragen over de financiering door gemeenten.
De VNG merkt dat gemeenten gehoor geven aan de oproep om zoveel als mogelijk de rekeningen te betalen. Dit voorkomt dat er financiële problemen ontstaan bij inwoners, organisaties en ondernemers.
Vanwege het grote maatschappelijk belang dat de taken die vallen onder de Jeugdzorg en de Wmo in stand blijven, hebben het Rijk en de VNG nu afspraken gemaakt over de continuïteit van de financiering voor deze taken.
Kern van die afspraken is:
- Meerkosten: Meerkosten als gevolg van de coronacrisis worden vergoed. Het Rijk zal gemeenten compenseren voor de meerkosten die zij aan hun aanbieders betalen ten behoeve van de extra maatregelen vanwege corona. De komende tijd wordt de wijze van compensatie nader uitgewerkt.
- Andere vormen van hulp: Professionals zullen de komende tijd door de coronacrisis op een andere manier zorg verlenen of op een andere plek werkzaam zijn omdat dat nodig is. Dit vraagt om ruimte en soepelheid in de verantwoording en, waar de noodsituatie daar om vraagt, om het tijdelijk loslaten van contractuele afspraken. Het Rijk is bereid dit te ondersteunen, dit wordt de komende tijd nader uitgewerkt.
- Tijdelijke omzetdaling: Door vraaguitval of verminderde inzetbaarheid van personeel (door verhoogd ziekteverzuim) zal de omvang van zorg en ondersteuning tijdelijk feitelijk afwijken van de normale situatie. Het is belangrijk dat de financiering van de omzet door gemeenten richting aanbieders onverminderd plaatsvindt, zoals die contractueel overeengekomen was dan wel een zo goed mogelijke inschatting daarvan. Het doel daarvan is acute liquiditeitsproblemen te voorkomen en de gevolgen van de coronacrisis voor de financiële positie in 2020 van deze zorgaanbieders te neutraliseren. Van zorgaanbieders wordt verwacht dat zij zich inspannen om de professionele inzet zo goed mogelijk te benutten (binnen hun organisatie dan wel op andere plaatsen waar de acute behoeften bestaat), en daarmee de eventuele omzetdaling te beperken.
- Effecten na afloop van coronacrisis. Voor de zomer maken Rijk en gemeenten afspraken over de compensatiemogelijkheden van de effecten die optreden na afloop van de crisis. Dan gaat om de per saldo extra uitgaven over het geheel van 2020 voor zover die gerelateerd kunnen worden aan een evident uitstel van noodzakelijke zorg.
Deze afspraken gelden vooralsnog tot 1 juni en sluiten aan op de afspraken die het Rijk heeft met zorgverzekeraars en zorgkantoren, of met afspraken die met hen nog gemaakt gaan worden.
Compensatie voor andere kosten
De VNG ziet en hoort dat gemeenten hun uiterste best doen om de gevolgen van de coronamaatregelen voor de samenleving te beperken. Ook daarbij is het onvermijdelijk dat gemeenten extra kosten maken. Dit wordt momenteel door de VNG geïnventariseerd, zodat we op een geschikt moment het gesprek met het Rijk aangaan. Vooralsnog staat zowel bij gemeenten als het Rijk de volksgezondheid en het draaiend houden van onze samenleving voorop.