Als gemeente zorgt u voor een uitkering aan mensen die -tijdelijk- niet voldoende inkomen hebben. Cliënten kunnen hierdoor in hun levensonderhoud voorzien en worden daarnaast ondersteunt in het versterken van de zelfredzaamheid. Het is hiervoor wel nodig dat zij zich houden aan de spelregels die zijn verbonden aan de uitkering.
Spontane naleving van de wet- en regelgeving wordt optimaal bevorderd wanneer handhaving, van preventie tot repressie, onderdeel van de dienstverlening is. Met voorlichting geeft u de cliënt handvatten om de regels na te leven. Controle en sanctionering geven u de kans om waar nodig bij te sturen. Hier vindt u informatie die u helpt deze visie van Hoogwaardig Handhaven vorm te geven in uw organisatie. Denk aan handhaving in sociale (wijk)teams, waarschuwingen en boetes, gedragsbeïnvloeding en handhaven van arbeidsverplichtingen.
Nieuws
Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo)
Gemeenten kunnen op grond van de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers formeel een uitkering levensonderhoud en/of lening bedrijfskrediet verstrekken. Vanaf 1 juni gaat de regeling verder onder een paar nieuwe voorwaarden. De formulieren in de toolkit Tozo na 1 juni zijn hierop aangepast.
Handreiking oneigenlijk gebruik Tozo
In de handreiking 'Misbruik en oneigenlijk gebruik Tozo' is aangegeven welke onderdelen in de Tozo-regeling oneigenlijk gebruik tegengaan en hoe gemeenten een aanvullende controle kunnen uitvoeren. De Handreiking is niet openbaar beschikbaar. Gemeenten kunnen het terugvinden op het VNG Forum Coronavirus in het mapje Ondersteuning Ondernemers/ Tozo regeling.
Kennisbank Handhaving bij werk en inkomen
In de kennisbank vindt u nieuwsberichten, handreikingen, factsheets, best practices, trainingen, voorbeeldbrieven en meer binnen het thema Werk en inkomen.
In de media
Vraag en antwoord
-
Volledige vraag
Een sociale recherche die werkt voor meerdere gemeenten. Veel gemeenten wensen de sociale recherche de boetezaken te laten afhandelen. In alle gemeenten zijn de sociale recherches als toezichthouder benoemd (op functie, dus niet op naam). Hoe dient de aanstelling van de boeteambtenaar geregeld te worden. Is per gemeente de aanpassing van het mandaatregister voldoende?
Antwoord
Zoals bekend zal zijn vereist artikel 10.3 lid 4 Awb een personenscheiding. Een boete die maximaal hoger is dan € 340,- moet dus worden opgelegd door een ander dan die over de overtreding heeft gerapporteerd. Dat zal ook in het mandaatregister tot uitdrukking moeten komen.
Nu de sociale recherche namens meerdere gemeenten werk verricht is het dan noodzakelijk dat in al die gemeenten die mandaatregeling wordt aangepast. Volstaan kan worden met een mandaat dat recht doet aan artikel 10.3 lid 4 Awb. U kunt dus de mandaatregeling in die gemeenten zo vormgeven dat daarin komt te staan dat de sociale recherche een boete oplegt, voorzover die persoon niet de overtreding heeft gerapporteerd. Of als alternatief, wanneer de maximale op te leggen boete niet meer is dan € 340,-, dat de sociale recherche de boete oplegt, ook als die persoon de overtreding heeft gerapporteerd.
-
Volledige vraag
Er wordt een terugvordering opgelegd aan iemand ivm ten onrechte verstrekte bijstand, ten gevolge van het niet voldoen aan de informatieplicht ex artikel 17, lid 1 PW. In verband hiermee wordt aan betrokkene een terugvorderingsbeschikking gestuurd naar het adres dat van hem bekend is.
De persoon blijkt echter niet meer op het aangegeven adres te wonen en de uitkering wordt per x datum ingetrokken. Hetgeen ten onrechte is verstrekt wordt teruggevorderd. Er moet ook een boete worden bezien en deze bedraagt meer dan € 1000,-. In dat geval moeten we iemand horen, schriftelijk of mondeling. Betrokkene is echter onvindbaar. Op het adres dat als laatst van hem bekend was in de BRP, woont betrokkene niet meer.
- Wat te doen in dit geval?
- Stel dat iemand vervolgens wel bezwaar indient?
- Kunnen we de boete opleggen zonder te horen of moeten we wachten tot er wel een adres van betrokkene bekend is?
Antwoord
Voor het geval betrokkene bezwaar maakt tegen de terugvordering, zal met het bezwaarschrift ook een adres van hem bekend worden. Alsdan kan via het nieuwe adres de casus volgens de gebruikelijke weg worden afgehandeld. Indien betrokkene niet reageert op de eerdere correspondentie, betrokkene blijft dus onvindbaar, kan als volgt worden gehandeld.
Voor het opleggen van een boete bent u niet verplicht om iemand te horen. U bent wel verplicht om iemand om zijn zienswijze te vragen. Ons advies hierin is om betrokkene schriftelijk naar zijn zienswijze te vragen, waarbij aangegeven wordt dat hij binnen een xx aantal dagen reageert. U stuurt de betreffende brief naar het laatst bekende adres van betrokkene. Bij voorkeur verzendt u dit verzoek aangetekend. Dit is niet verplicht maar kan in de procedure wel in het voordeel werken.
Wanneer de aangetekende brief retour ontvangen wordt, met de melding dat persoon niet op dat BRP-adres (voormalig GBA) woont, is dat voldoende om de boete toch op te leggen op basis van onterecht verstrekte bijstand ten gevolge de schending van de inlichtingenplicht. Laat zien dat u aan de inspanningsverplichting hebt voldaan om betrokkene te traceren.
-
De Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft sinds januari 2015 in een aantal afzonderlijke uitspraken geoordeeld over de vraag of het uitgevoerde onderzoek door gemeenten bij het opsporen van bijstandsfraude (specifiek inkomen en vermogen in het buitenland) al dan niet in strijd is met het verbod op discriminatie. De CRvB heeft op haar website de uitgangspunten aangereikt die een rol hebben gespeeld bij de beoordeling van de zaken. De gemeente kan bij het instellen van onderzoek rekening houden met deze uitgangspunten. Op deze wijze kan worden voorkomen dat in strijd wordt gehandeld met het discriminatiebeginsel.
De uitgangspunten zijn samen met een overzicht van de afzonderlijke uitspraken te raadplegen op rechtspraak.nl.
Kennisloket Onderzoek Vermogen Buitenland
Het Kennisloket Onderzoek Vermogen Buitenland biedt voor medewerkers van gemeenten en de de Sociale Verzekeringsbank toepasbare kennis en informatie over het onderzoek naar verzwegen vermogen in het buitenland.
Het Kennisloket Onderzoek Vermogen Buitenland is een samenwerkingsverband tussen het UWV (IBF), de SVB, gemeenten (via VNG Naleving), Divosa, de Beroepsvereniging voor Klantmanagers (BVK) en het ministerie van SZW
Kennisdossier Verplichtingen Participatiewet
De Participatiewet legt bijstandsgerechtigden een aantal verplichtingen op. Hier vind u een overzicht van belangrijke documenten, praktijkvoorbeelden en wetgeving en jurisprudentie over Verplichtingen Participatiewet.
Hoe zit het met werk en inkomen in uw gemeente?
Bekijk de lokale cijfers van uw gemeente in een overzichtelijk dashboard op waarstaatjegemeente.nl.
Contact met onze adviseurs
Heeft u behoefte aan advies op maat of wilt u antwoord op specifieke (ook juridische) vragen? Neem dan contact op met de adviseur van VNG Naleving uit uw regio.
Altijd op de hoogte
Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van handhaving en naleving in het sociaal domein en lees wekelijks wat dit betekent voor de dagelijkse praktijk.
Over VNG Naleving
VNG Naleving adviseert en ondersteunt gemeenten bij toezicht, handhaving en naleving van de wetten in het sociaal domein: Jeugdwet, Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015), Participatiewet en de Wet kinderopvang.