Jeugdhulp Friesland zet als specialist op het gebied van orthopedagogische- en orthopsychiatrische zorg al jaren in op het delen van kennis met andere organisaties. Om het proces van ‘samen leren’ te versnellen is in 2012 de Jeugdhulp Academie Friesland gestart.
Onder de vlag van Opleidingsplatform Jeugd biedt Jeugdhulp Academie trainingen aan over diverse onderwerpen, zowel bij betrokken organisaties ‘in huis’ als open trainingen. Ook worden er refereerbijeenkomsten georganiseerd waar partijen in het Noorden elkaar ontmoeten, inspireren en hun kennis delen.
We spreken Jeroen van Oijen, bestuurder bij Jeugdhulp Friesland en Annemarieke IJdema, beleidsmedewerker bij Jeugdhulp Academie over het uitwisselen van kennis en ervaring met als doel betere jeugdhulp te realiseren.
Niet langer ieder voor zich, maar de krachten bundelen
Annemarieke: 'In 2012 formaliseerden we de scholingsactiviteiten van Jeugdhulp Friesland in de Jeugdhulp Academie (JHA). Als we onze professionals willen laten groeien, is het zaak dat ze hun kennis en expertise kunnen delen met collega’s en dat ze geprikkeld worden door nieuwe inzichten, die al dan niet van buiten de organisatie komen.
We hebben gezien dat we prachtige dingen doen in scholing, maar andere organisaties zijn hier ook heel nadrukkelijk mee bezig. Het zou zonde zijn om die kennis en energie niet te bundelen en zo ontstond het regionaal Opleidingsplatform Jeugd (OP Jeugd).
OP Jeugd biedt geaccrediteerde cursussen, trainingen en refereerbijeenkomsten aan voor professionals in de jeugdhulp. Hierbij maken we gebruik van de deskundigheid in de verschillende kenniscentra, academies en expertisecentra van de Friese jeugdhulporganisaties. Het mooie van een dergelijk platform is dat er een gemeenschappelijke taal ontstaat, waardoor je elkaar beter begrijpt en uiteindelijk de zorgverlening verbetert.'
OP Jeugd prikkelt deelnemers en biedt handvatten
Annemarieke: 'OP Jeugd verbindt de activiteiten die we allemaal in onze eigen organisatie aan het opzetten en uitvoeren waren. De inhoudelijke agenda van OP Jeugd wordt bepaald door een commissie van inhoudsverantwoordelijken, waarin mensen vanuit de verschillende organisaties zetelen. Zij dragen niet alleen zorg voor de theoretische inhoud, maar willen de bezoekers ook prikkelen. Je wil dat mensen na een training of refereerbijeenkomst naar huis gaan met iets dat ze morgen concreet kunnen doen en waar zij over na gaan denken.'
Jeroen: 'OP Jeugd is gezamenlijk door een aantal grote partijen op het gebied van jeugdhulp in Friesland opgezet. Daarbij hebben we bewust aandacht voor het betrekken van de wijk- en gebiedsteams. Alle grote partijen kopen een aantal vaste stoelen in, terwijl de wijk- en gebiedsteams gratis mogen aanschuiven.
Als wijk- en gebiedsteams of andere partijen structureel komen, vragen we ze wel om een stoel te kopen. Het is niet alleen belangrijk ook de wijk- en gebiedsteams mee te nemen in de kennisontwikkeling en kennisdeling. Nog veel belangrijker is de verbinding met het brede veld: vooraf, tijdens de koffiepauze en achteraf.'
Toekomstblik: aanbieders en gemeenten trekken vaker samen op
Jeroen: 'Momenteel wordt het platform door de verschillende organiserende partijen georganiseerd en gefinancierd. Leidinggevenden van wijk- en gebiedsteams ontvangen wel de agenda’s van bijeenkomsten, maar kunnen nog actiever betrokken worden.
Zo zouden we het mooi vinden als wijk- en gebiedsmanagers ook in de inhoudelijke groep deelnemen en meedenken over de actuele vraagstukken waar gezinnen en kinderen mee te maken hebben.
Hoe vertalen we dit door naar kennisontwikkeling, zorginnovatie, en hoe landt dit in het levenslang opleiden van je medewerkers ? We zouden moeten kijken hoe de kennis die we hier opdoen, niet alleen via OP Jeugd, maar ook in de dagelijkse praktijk naar alle jeugdzorgprofessionals gaat. Op die manier worden zij steeds beter en krijgen we zelf ook ruimte om door te ontwikkelen.”
Partnerschap tussen opdrachtgever en opdrachtnemer cruciaal, tussen gemeenten en aanbieders
Jeroen: 'Zowel gemeenten als aanbieders hebben een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat we leren met elkaar en van elkaar. Dat is een onderdeel van goed opdrachtgeverschap en goed opdrachtnemerschap. Om te kijken naar wat er nodig is vanuit de rol van opdrachtgever en opdrachtnemer kunnen we best de vergelijking maken met de Jeugdhulpacademie en de behandelcentra.
De opdrachtgever, in dit geval de behandelcentra, hebben bij de opdrachtnemer, in dit geval de Jeugdhulpacademie, een vast aanspreekpunt. Deze rol wordt vervuld door de manager behandelzaken. Met deze manager worden continu de ontwikkelingen op korte en lange termijn afgestemd en wordt gespard over de vertaling van die ontwikkelingen naar opleidingsprogramma’s. Eigenlijk wil je een gelijkaardige dynamiek tussen gemeenten en aanbieders in de jeugdhulp.
Dat betekent, ten eerste, vaste aanspreekpunten bij zowel opdrachtgever als opdrachtnemer die zich opstellen als sparringpartner. Ten tweede moet je als opdrachtnemer vanuit de inhoud denken, waarbij telkens gekeken moet worden naar wat er nodig is om excellente dienstverlening te garanderen. Ten derde is het houden van verbinding tussen gemeente als opdrachtgever en zorgaanbieder als opdrachtnemer, enorm belangrijk. Deze verbinding is nu weg in het kader van de aanbesteding en dat leidt op dit moment tot schade.'
Ideaalbeeld bij kennisdeling
Na de analyse van wat beter kan, kijken we gezamenlijk ook vooruit. Wat zou nu het ideale scenario zijn voor Jeugdhulp Friesland over 5 jaar?
Jeroen: 'Ik hoop dat de rust in het jeugdzorgstelsel terug is gekeerd, en dat je juist door een lerende omgeving steeds beter wordt in het bieden van zorg en het geven van antwoorden op vragen rond complexe problematiek.
Daarnaast is het mooi als kennis is ontwikkeld, dit ook in het voorveld landt waardoor specialisten weer de ruimte krijgen om nieuwe kennis te ontwikkelen en op die manier te blijven innoveren vanuit continue ontwikkeling.'