Het cultuurbeleid in Nederland is een kerntaak van de rijksoverheid. Deze is verankerd in de Wet op het Specifiek Cultuurbeleid of wel Wsc.

Kortgezegd regelt de Wsc de benodigde randvoorwaarden voor cultuur en erfgoed, die vierjaarlijks worden vastgesteld in de beleidsnota van de betreffende minister. Dit doet zij samen de andere drie overheidslagen: gemeenten en provincies. De omgang en afstemming tussen deze drie overheidslagen is geregeld in het ‘Algemeen kader interbestuurlijke verhoudingen cultuur’.

Meerjarenbrief 'De kracht van creativiteit'

Staatssecretaris Uslu (OCW) zette in haar meerjarenbrief De kracht van creativiteit (2022) in op 5 pijlers:

  • versterken van de culturele en creatieve professional
  • inzet van creativiteit bij complexe maatschappelijke transities
  • cultuur is overal en voor iedereen
  • investeren in de kansen van digitalisering
  • erfgoed voor de toekomst

Hiermee bouwt ze voort op een aantal onderwerpen die eerder in de Hoofdlijnenbrief 2022 stonden.


Code culturele diversiteit

De Code culturele diversiteit is een praktisch instrument voor leden van besturen, raden van toezicht, directies en medewerkers van publieksgefinancierde culturele instellingen. De Code biedt concrete handreikingen om culturele diversiteit structureel in de instelling te verankeren. Het gaat om de peilers Publiek, Programma, Personeel en Partners.


Code cultuursponsoring

In de Code Cultuursponsoring zijn de gedragsregels opgenomen die voor de betrokken partijen gelden bij de sponsoring van culturele activiteiten.


Code Cultural governance/Governance code cultuur

De code cultural governance regelt het bestuur van culturele instellingen. Het beheer van de code is vanaf medio 2010 overgenomen door de Stichting Cultuur-Ondernemen. De naam is thans Governance code cultuur.


Wijziging Wet op het specifiek cultuurbeleid

Volgens de wens van de VNG en de Tweede Kamer komt er toch elke vier jaar een nota over de hoofdlijnen van het cultuurbeleid. Het periodieke subsidie-onderdeel wordt echter geschrapt. Ook de positie van de medeoverheden verdwijnt uit de wet. Verder nam de Tweede Kamer op aandringen van onder meer de VNG een aantal amendementen en moties aan bij het voorstel tot wijziging van de Wet op het specifiek cultuurbeleid. De Eerste Kamer heeft het herziene wetsvoorstel op 12 juni 2007 aangenomen.


Algemeen kader interbestuurlijke verhoudingen cultuur

Het Algemeen kader wordt periodiek vernieuwd. Het laatste dateert van mei 2012. Het regelt tot wederopzegging het bestuurlijke contact tussen de bewindspersoon van OCW, IPO en VNG én tussen de staatssecretaris plus de onderscheiden provincies en gemeenten.


Cultuurprogramma's

In het verleden waren er diverse cultuurprogramma’s tussen de drie overheden, waarbij zij samenwerkten ter vernieuwing, bevordering en/of verbetering van een bepaald thema. Op sociaal gebied was dat het Actieplan Cultuurbereik inclusief Cultuur en School. Ook was er het programma Cultuur en Economie. Vanaf 2013 heeft het Rijk ervoor gekozen om de landelijke fondsen en ondersteuningsorganisaties nadrukkelijker hierbij in te zetten. Hierdoor is de rechtstreekse tripartiete programmatische samenwerking tussen de overheden nagenoeg verdwenen. Tot 2017 liep de archiefinnovatie via het Nationaal Archief en de bibliotheekinnovatie via de Koninklijke Bibliotheek: de toekomst van de rijksfinanciën hiervoor is nog onduidelijk. Bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zijn eveneens programma’s ondergebracht o.a. Erfgoed en Ruimte plus Herbestemming van (religieus) erfgoed. Het tripartiete Programma Cultuureducatie met kwaliteit in het primair onderwijs loopt nog door in 2017-2020 via het Fonds voor Cultuurparticipatie. Dit geldt ook voor de stimulering van de creatieve industrie als topsector o.a. met behulp van de Dutch Creative Council.


Internationaal cultuurbeleid

Het internationaal cultuurbeleid (ICB) is gezamenlijk beleid van de ministers van Buitenlandse Zaken (BZ), Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (BHOS) en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). In het beleidskader beschrijven zij de uitgangspunten, ambities en doelstellingen van het internationale cultuurbeleid voor de periode 2021-2024.