De resultaten van deze bijeenkomsten vormen de onderlegger voor een ­gezamenlijke inspanning om de uitrol van 5G goed te laten verlopen. Met dat ene grote doel: een goed netwerk met een nagenoeg landelijke dekking van 98 procent voor mobiel dataverkeer en 100 procent voor vast dataverkeer via glas­vezel.

Over 5G doen veel indianenverhalen de ronde. Zo zouden er in een beetje stad honderden antennes bij moeten worden geplaatst om een goede dekking te realiseren. Onzin, zei Rob Bongenaar van Monet, de brancheorganisatie van ­telecomproviders, tijdens de bijeenkomst in Zwolle. Het gaat in stedelijke gebieden om hooguit 10 procent meer installaties – omgerekend voor heel ­Nederland slechts ‘enkele duizenden’ extra locaties. Op hotspots, plekken waar veel dataverkeer tegelijk moet worden verwerkt, zoals stadions en treinstations, moeten wel extra kleine antennes  worden geplaatst.

5G is ‘hot’, iedereen praat over wat ­onvermijdelijk komen gaat. Want 4G zit aan het eind van z’n levensduur, terwijl de vraag naar snel internet exponentieel toeneemt. Een nieuwe techniek is nodig en de mogelijkheden van 5G, die voor een groot deel nog ontwikkeld moeten worden, zijn schier onbegrensd.

Minder energie

De feiten van 5G volgens Monet: de capaciteit van het net neemt met een factor 1000 toe, de snelheid wordt 10 tot 100 keer zo groot als we nu gewend zijn, de vertraging in de verbinding is nagenoeg nihil. En, tegenwoordig ook niet onbelangrijk, 5G vraagt 10 procent ­minder energie dan 4G dankzij een ­efficiënter frequentiegebruik.
De techniek zal impact hebben op alle sectoren van de maatschappij, verwacht Bongenaar. Als aansprekend voorbeeld voor gemeenten noemde hij de smart mobility. ‘5G is nodig om opdrachten aan auto’s te geven. Dat leidt tot een betere doorstroming waardoor er geen extra wegen meer nodig zijn.’

Dat de technische mogelijkheden nagenoeg onbegrensd zijn, daarvan waren de gemeenten die het overleg in Zwolle bijwoonden wel overtuigd. Maar zij krijgen ook vragen van hun inwoners en die betreffen bijna allemaal de gevolgen voor de gezondheid: wat doet de ­elektromagnetische straling van de ­antennes met mij? Zoals een van de aanwezigen een bezorgde inwoner citeerde: ‘Ik heb liever een lagere connectiviteit dan een slechte gezondheid.’

Overigens heeft het Agentschap ­Telecom metingen verricht bij de 5G-test­opstellingen op verschillende plekken in Nederland. In dat onderzoek zijn geen veldsterktes waargenomen die hoger zijn dan de internationaal afgesproken blootstellingslimieten.

Tips voor gemeenten

De regionale bijeenkomsten leidden ook tot tips voor gemeenten: maak een antennebeleid, stel een multidisciplinair team ‘digitale connectiviteit’ ­samen, informeer je bij het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden en het Antennebureau, het voorlichtings­bureau van de rijksoverheid over antennes voor draadloze en mobiele communicatie. En: betrek je eigen inwoners en de GGD erbij, zodat vragen over mogelijke gevolgen voor de gezondheid ­direct kunnen worden beantwoord.
Ten slotte: maak vooraf goede afspraken met marktpartijen om gedoe achteraf te voorkomen. Denk daarbij aan voorwaarden voor gebruik en beheer van straatmeubilair en antennes, eigenaarschap van data, privacy, opbrengsten en ­aanvullende functies van installaties zoals sensoren of oplaadpunten voor elektrische auto’s.