Logisch

Wethouder Staf Depla (PvdA) van Eindhoven vindt het niet meer dan logisch dat hij het voortouw neemt bij het matchen van vergunninghouders aan het lokale en regionale bedrijfsleven. Hoe langer het duurt voor zij werk hebben, hoe groter de kans dat ze later helemaal niet meer aan de bak komen en afhankelijk worden van een uitkering. Depla: ‘Mensen komen hiernaartoe om een nieuwe toekomst op te bouwen. Daar kunnen we ze bij helpen. Wat er nu gebeurt, is niet logisch. Eerst moeten ze wachten op een verblijfsvergunning, daarna wordt een woning gezocht en volgt een inburgeringsproces. Nou, dan ben je al gauw anderhalf, twee jaar verder vóór ze kunnen gaan werken. Dan ben je ze al kwijt voor de arbeidsmarkt, dat kan veel sneller.’

Eindhoven heeft met het COA afgesproken dat de vragen die aan iedere asielmigrant worden gesteld, worden aangevuld met vragen over werkervaring en diploma’s of competenties. ‘Die gegevens voeren wij in in onze databank en we zoeken een match met de vraag vanuit het bedrijfsleven. Er is werk genoeg; sommige vacatures krijgen bedrijven niet ingevuld, ondanks de werkloosheid. We stellen wel als voorwaarde dat de mensen die wij zo aan het werk krijgen, een woning in de regio Eindhoven moeten krijgen.’

Talent

Volgens Depla is werk een belangrijke voorwaarde voor asielmigranten om hun leven in Nederland snel op de rails te krijgen. En het bedrijfsleven kan ze goed gebruiken, zegt hij. ‘Deze regio is erg internationaal georiënteerd. We halen mensen uit de hele wereld naar ons toe omdat we talent nodig hebben. We moeten ook kijken naar de talenten van de statushouders. Als we niks doen, zijn deze mensen over een aantal jaar afhankelijk van de bijstand. Overigens zetten we ons in voor álle mensen die wat hulp nodig hebben om hun kans op werk te vergroten, niet alleen de statushouders.’

Depla benadrukt het belang van snelheid. Als de Eindhovense methode werkt, kan het COA de informatie over werkervaring en competenties ook elders aan de vragenlijsten toevoegen en delen met gemeenten en bedrijfsleven.

Een tweede obstakel dat snelle integratie volgens de onderzoekers in de weg staat, is het snel vinden van woonruimte. Het reguliere aanbod aan sociale huurwoningen is volstrekt onvoldoende om de sterk toenemende aantallen asielzoekers te huisvesten. Ook hiervoor moeten gemeenten innovatieve oplossingen vinden.

Dat gebeurt in de praktijk ook al. Waar Eindhoven het accent op het snel vinden van werk legt, denkt Nijmegen actief na over nieuwe huisvestingsvormen. In Lent, het dorp aan de overzijde van de Waal dat tot de gemeente Nijmegen behoort, biedt een voormalig studentencomplex onderdak aan 75, straks bijna 100 jonge Eritrese mannen. Op hetzelfde complex wonen 24 studenten.

Sjon Debie, projectleider maatschappelijke ontwikkeling bij de gemeente Nijmegen: ‘Het liefst zouden we statushouders natuurlijk tussen de Nederlanders huisvesten, maar net als andere gemeenten hebben wij ook niet genoeg woningen beschikbaar.’

De Stichting Studentenhuisvesting Nijmegen bood uitkomst. Die beschikte in Lent over een complex van zeven prefab-woongebouwen dat zij ooit had overgenomen van het COA: een voormalig azc. ‘Maar studenten van de universiteit wilden daar niet wonen’, zegt Debie. ‘Het ligt aan de andere kant van de rivier en dat was blijkbaar niet aantrekkelijk genoeg. Studentenhuisvesting vroeg bij ons een sloopvergunning aan. Wij hebben het complex toen binnen een week overgenomen en door een woningcorporatie geschikt laten maken voor bewoning.’

Staf Depla (PvdA), wethouder Eindhoven: 

‘Deze regio is erg internationaal georiënteerd. We halen mensen uit de hele wereld naar ons toe omdat we talent nodig hebben. We moeten ook kijken naar de talenten van de statushouders. Als we niks doen, zijn deze mensen over een aantal jaar afhankelijk van de bijstand.’

Proeftuin

Er is bewust voor gekozen in het complex een grote groep Eritrese mannen te huisvesten. Debie: ‘Het zijn jonge mannen die zijn gevlucht voor de dienstplicht. Alleenstaand, er zijn dus geen gezinnen die ze later over kunnen laten komen zoals in het geval van Syrische vluchtelingen, van wie we ook een grote groep hebben. En Eritreeërs staan niet bekend als explosief, dat durfden we wel aan.’

De studenten die er nog woonden, verhuisden. Zij zagen de komst van de vluchtelingen niet zitten, volgens Debie. Op drie na. ‘Wij hadden de hoop om twee groepen te mixen eigenlijk al opgegeven. Maar toen kwam de hogeschool langs, die wilde het project gebruiken als proeftuin voor stageopdrachten. Toen studenten het zagen, wilden ze er ook wel wonen.’ Debie heeft niet de illusie dat beide groepen intensief met elkaar communiceren, maar ze ontmoeten elkaar natuurlijk wel. Overigens benadrukt hij dat het om een tijdelijke oplossing gaat; het is de bedoeling dat ook de Eritreeërs op termijn doorschuiven naar een reguliere woning. 

Ook voor de gemeente is het een proefproject. ‘We moeten nog veel leren’, zegt Debie. ‘Maar de ervaringen die we nu opdoen, zetten we natuurlijk in voor de integratie van migranten in onze gewone wijken. We hebben ook op het gebied van communicatie met de omgeving al veel opgestoken van dit project. We zijn bij wijkraden geweest en we hebben drie informatiebijeenkomsten georganiseerd. De eerste avond zag je nog wat scepsis en een kleine opkomst, maar dat werd steeds beter.’

Feitelijk heeft de buurt het werk van de gemeente overgenomen, constateert Debie, met een eigen Facebook-pagina (welcometotheneighbourhood, met 760 likes) en website (welkom.wikidot.com). Op Facebook spreken de inwoners van Lent hun nieuwe buren rechtstreeks aan: ‘Je hebt je huis moeten verlaten, begint nu in een ander land je leven op te bouwen. Of we kunnen helpen weten we niet, maar weet wel dat je welkom bent.’

Sjon Debie, Projectleider Nijmegen:

‘De ervaringen die we nu opdoen, zetten we natuurlijk in voor de integratie van migranten in onze gewone wijken. We hebben ook op het gebied van communicatie met de omgeving al veel opgestoken van dit project.’