(Schotel)antennes

Heb ik een omgevingsvergunning nodig voor het plaatsen van een (schotel)antenne? En aan welke regels moet ik mij houden bij het plaatsen van een (schotel)antenne?

Wellicht wilt u via een eigen antenne TV- of radiozenders ontvangen. U mag deze niet zomaar plaatsen. Het moet veilig gebeuren, zowel voor uzelf als voor uw buren. Ook moet de antenne passen in het straatbeeld. Daarom gelden er regels.

Soorten antennes

Deze tekst gaat over het plaatsen van kleinschalige antennes voor de ontvangst van radio of TV-signalen, zoals schotelantennes. Maar ook over sprietantennes, bijvoorbeeld voor 27 MC zendinstallaties (‘bakkies’). 

Er gelden andere regels voor GSM-antennes (voor mobiele telecommunicatie) en C2000 antennes (voor de communicatie tussen hulpdiensten, zoals politie, brandweer en ambulances). Deze worden hier niet besproken.

Waar moet u op letten bij het bouwen van (schotel)antennes?

Bouwvergunning nodig? Welke bouwregels gelden?

U heeft bij het bouwen te maken met technische en ruimtelijke bouwregels. In het kader 'Bouwen & regels' leest u hier meer over.

Of u voor het plaatsen van de (schotel)antenne een technische en/of een ruimtelijke bouwvergunning nodig heeft, hangt af van de grootte van de (schotel)antenne en van de plek waar deze wordt geplaatst. Voor de plek wordt onderscheid gemaakt tussen het 'achtererfgebied' en het 'voorerfgebied' (zie de afbeelding voor uitleg van deze twee begrippen).

Vanaf een bepaalde grootte heeft u altijd een technische bouwvergunning èn een ruimtelijke bouwvergunning nodig. De ruimtelijke bouwvergunning is dan dus hoe dan ook nodig, ook als de antenne in het achtererfgebied wordt geplaatst.

Als de (schotel)antenne qua grootte binnen de gestelde grenzen blijft is er geen technische bouwvergunning nodig. Of er dan wel een ruimtelijke bouwvergunning nodig is, hangt af van de plek van de (schotel)antenne. 

Bij plaatsing in het achtererfgebied heeft u dan geen ruimtelijke bouwvergunning nodig. Bij plaatsing in voorerfgebied heeft u dan wel een ruimtelijke bouwvergunning nodig. Dit verschil heeft te maken met de zichtbaarheid van de (schotel)antenne. Bij plaatsing in bijvoorbeeld de voortuin of op een balkon aan de voorkant is de (schotel)antenne over het algemeen goed zichtbaar. Daarom gelden er dan meer ruimtelijke bouwregels.

In de praktijk betekent dit voor het plaatsen van een (schotel)antenne het volgende:

Technische bouwregels

Voor een schotelantenne is geen technische bouwvergunning nodig als de schotelantenne voldoet aan alle volgende criteria:

1. Een diameter (doorsnede) van 2 meter of minder.
2. Niet hoger dan 3 meter, inclusief de antennedrager. U moet hierbij meten vanaf de voet van het geheel van antenne en antennedrager.

Voor overige antennes is geen technische bouwvergunning nodig als de antenne voldoet aan het volgende criterium:

1. Niet hoger dan 5 meter, inclusief de antennedrager. U moet hierbij meten vanaf de voet van het geheel van antenne en antennedrager. 
2. Wordt de antenne aan de gevel vastgemaakt, dan moet u meten vanaf het punt waarop het geheel van antenne en antennedrager het dakvlak kruist.

U moet zich altijd houden aan de algemene technische bouwregels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving. Dus óók als u geen technische bouwvergunning nodig heeft.

Ruimtelijke bouwregels

Voor een schotelantenne is geen ruimtelijke bouwvergunning nodig als de schotelantenne voldoet aan alle volgende criteria:

1. Geplaatst achter het voorerfgebied (zie de afbeelding over de ligging van het voorerfgebied).
2. Een diameter (doorsnede) van 2 meter of minder.
3. Niet hoger dan 3 meter, inclusief de antennedrager. U moet hierbij meten vanaf de voet van het geheel van antenne en antennedrager.

Voor overige antennes is geen ruimtelijke bouwvergunning nodig als de antenne voldoet aan alle volgende criteria:

1. Geplaatst achter het voorerfgebied (zie de afbeelding over de ligging van het voorerfgebied).
2. Niet hoger dan 5 meter, inclusief de antennedrager. U moet hierbij meten vanaf de voet van het geheel van antenne en antennedrager. 
3. Wordt de antenne aan de gevel vastgemaakt, dan moet u meten vanaf het punt waarop het geheel van antenne en antennedrager het dakvlak kruist.

Twijfelt u of het gaat om voorerfgebied of achtererfgebied? Neem dan contact op met uw gemeente. [ hier contactgegevens van verantwoordelijke afdeling/persoon toevoegen ]

Als u géén ruimtelijke bouwvergunning nodig heeft, zijn ook de ruimtelijke bouwregels uit het omgevingsplan niet aan de orde voor uw (schotel)antenne.

Als uw (schotel)antenne niet voldoet aan alle bovenstaande criteria heeft u voor uw bouwproject een ruimtelijke bouwvergunning nodig.

Ook moet u zich in dat geval houden aan de ruimtelijke bouwregels uit het omgevingsplan.

Zou u voor uw (schotel)antenne willen afwijken van ruimtelijke bouwregels uit het omgevingsplan? Mogelijk wil de gemeente daar in dit geval wel toestemming voor geven. Deze zogenoemde 'buitenplanse omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit' wordt direct meegenomen door de gemeente bij de beoordeling van uw aanvraag voor een ruimtelijke bouwvergunning. Zie hierover ook het kader 'Bouwen & regels'.

Let op: soms toch een bouwvergunning nodig, ook al voldoet uw project aan alle bovenstaande criteria. Of een andere omgevingsvergunning.

[ Noot voor gemeente: Deze tekst aanpassen op lokale situatie ]

Plaatst u de (schotel)antenne op een monument, of op een gebouw in een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht? Of beschadigt of verstoort u (misschien) beschermde dieren of planten? Of plaatst u de (schotel)antenne op een gebouw dat illegaal gebouwd is of illegaal gebruikt wordt?

In deze gevallen gelden er vaak meer regels en/of extra vergunningplichten voor bouwen of natuur. Neemt u hiervoor contact op met ... [ Noot voor gemeente: Geeft u hierbij duidelijk aan met wie de initiatiefnemer contact op moet nemen ]

Onderschrift: Schotelantennes mogen achter het voorerfgebied zonder vergunning worden geplaatst als ze niet hoger zijn dan 3 meter en een diameter hebben van 2 meter of minder.

Onderschrift: Bovenstaande afbeelding geeft aan hoe u de hoogte moet bepalen van andere antennes.

Vergunning aanvragen

Als uw (schotel)antenne niet past binnen de criteria die hierboven genoemd zijn, moet u een technische en/of een ruimtelijke bouwvergunning aanvragen.

Voor zover nodig neemt de gemeente bij de ruimtelijke bouwaanvraag een eventuele afwijking van ruimtelijke bouwregels uit het omgevingsplan direct mee bij de beoordeling. De gemeente kijkt dan of de aangevraagde afwijking 'buitenplans' kan worden toegestaan.

Uw aanvraag kunt u doen via het Omgevingsloket. U vraagt in het loket dan een omgevingsvergunning aan voor een 'bouwactiviteit (technisch)' en/of voor een 'bouwactiviteit (omgevingsplan)'. Zie voor uitleg van deze termen het kader 'Uitleg bouwen en regels'.

Als u ze beide nodig heeft, adviseren we u om dit in één aanvraag te doen. 

[ Apart kader ]

Bouwen en regels

Voor (ver)bouwen gelden altijd technische regels en ruimtelijke regels

Voor bouwen en verbouwen gelden op grond van de Omgevingswet twee soorten regels: technische bouwregels en ruimtelijke bouwregels. Mogelijk heeft u voor het (ver)bouwen één of twee omgevingsvergunningen nodig.

Het kan zo zijn dat u vanuit de technische regels geen vergunning nodig heeft, maar wel vanuit de ruimtelijke regels. Of andersom.

Het kan ook zijn dat voor uw bouwproject één of meer meldplichten of informatieplichten gelden.

Op deze webpagina noemen wij de twee omgevingsvergunningen voor bouwen de 'technische bouwvergunning' en de 'ruimtelijke bouwvergunning'. Officieel heten deze vergunningen in de wet: 'omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit' en 'omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit bouwwerken'.

In het omgevingsloket kunt u omgevingsvergunningen aanvragen. In dit loket vindt u de technische bouwvergunning onder de naam 'bouwactiviteit (technisch)' en de ruimtelijke bouwvergunning onder de naam 'bouwactiviteit (omgevingsplan)'.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende termen:
 

Let op: Als uw project bouwvergunningvrij is, dan moet u nog wel voldoen aan algemene bouwregels. Dit zijn zowel technische als ruimtelijke regels. Zo moet bijvoorbeeld bij bouwwerkzaamheden gevaar voor de directe omgeving worden voorkomen. Oftewel: vergunningvrij betekent niet regelvrij.

Technische regels: Besluit bouwwerken leefomgeving

De technische bouwregels staan in het Besluit bouwwerken leefomgeving. Deze regels gaan bijvoorbeeld over veiligheid en gezondheid en zijn overal in Nederland hetzelfde.

Ruimtelijke bouwregels: Omgevingsplan (en Besluit bouwwerken leefomgeving)

De ruimtelijke bouwregels staan in het omgevingsplan van de gemeente. Hierin staan regels over bijvoorbeeld de afmetingen en de plek van een bouwwerk. Of regels over wat u op een locatie mag doen. Mag u er bijvoorbeeld wonen of een bedrijf vestigen? De gemeente kan voor lokale situaties specifieke regels stellen in het omgevingsplan. Hierdoor kunnen de regels dus per gemeente en per wijk verschillen. De regels in het omgevingsplan van de gemeente kunt u vinden in het Omgevingsloket.

Mogelijk wilt u bij uw project afwijken van ruimtelijke bouwregels in het omgevingsplan. Soms mag dit zonder omgevingsvergunning, maar het kan ook zijn dat u voor het afwijken van die regels een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit nodig heeft. Dat is een zogenoemde buitenplanse 'omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit'. Ook als u voor uw project géén ruimtelijke bouwvergunning nodig heeft, kan het zijn dat u voor het afwijken van die regels alsnog een buitenplanse 'omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit' nodig heeft.

Ook in het landelijke Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan enkele ruimtelijke bouwregels.

Andere regels

De informatie op deze webpagina gaat alleen over de bouwregels. Mogelijk gelden voor uw project ook nog andere regels. Bijvoorbeeld regels over het kappen van een boom of over een milieubelastende activiteit. Ook daarvoor kan een omgevingsvergunning nodig zijn. Meer informatie hierover vindt u op [ hier weblink toevoegen ].

Wie moet zich aan de regels houden?

Let op: niet alleen u moet zich aan alle regels houden, maar ook de mensen die voor u werken, zoals uw aannemer.

Regels veelvoorkomende bouwwerken

(Schotel)antennes is één van uit een serie van webpagina’s over de regels van veelvoorkomende bouwwerken. Vraag uw gemeente ernaar of kijk op de website [ hier weblink toevoegen ].

Disclaimer

Aan deze tekst is grote aandacht besteed, maar als er verschil is tussen deze voorlichtende tekst en de geldende regelgeving, dan kunt u geen rechten ontlenen aan deze tekst. De geldende regelgeving is altijd van toepassing. Bij twijfel kunt u contact opnemen met [ hier contactgegevens toevoegen ].