In het Klimaatakkoord hebben overheden, de markt en maatschappelijke organisaties zich in 2019 gecommitteerd aan de afspraak om in 2030 de CO2–uitstoot met 49% te reduceren ten opzichte van 1990. Voor de gebouwde omgeving komt dit neer op een doelstelling van 3,4 Mton CO2-reductie in 2030.
Warmtetransitie
De warmtetransitie draagt in belangrijke mate bij aan dit klimaatdoel. Dit is vertaald naar een doelstelling om voor 2030 circa 1,5 miljoen woningequivalenten van het gas af, dan wel verduurzaamd, te hebben. De doelstelling voor 2030 is een tussenstap binnen de gehele warmtetransitie. Het einddoel is dat in 2050 de gehele gebouwvoorraad goed geïsoleerd is en met duurzame warmte wordt verwarmd.
Rol van gemeenten
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten een regierol vervullen in de lokale warmtetransitie. Gemeenten werken hierin nauw samen met (lokale) partijen, gebouweigenaren en bewoners. In het Klimaatakkoord is een planproces omschreven waarlangs de lokale warmtetransitie wordt vormgegeven om de doelstelling te bereiken. Dit proces en de bevoegdheden van gemeenten wordt momenteel juridisch vastgelegd in het wetsvoorstel gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw).
Eerste stap is dat gemeenten elke 5 jaar een Transitievisie warmte vaststellen. Met die transitievisie maken gemeenten het tijdspad inzichtelijk: wanneer kunnen welke wijken of buurten van het aardgas worden afgekoppeld. Voor de wijken of buurten die voor 2030 gepland staan, maakt de gemeente ook al de mogelijke warmte-alternatieven bekend. Lees meer over de Transitievisie warmte
De afgelopen jaren hebben de meeste gemeenten een Transitievisie warmte opgesteld en in sommige gevallen ook al wijkuitvoeringsplannen. De komende jaren ligt de focus op de uitvoering. Het vormgeven van deze transitie is een zeer complexe opgave en vraagt om kennis en expertise van een groot aantal verschillende aspecten: techniek, kosten en financiering, ruimtelijke ordening, netimpact, regie, organisatie, juridische zaken, participatie en communicatie.
Financiering van de transitie voor gebouweigenaren
De VNG houdt een overzicht bij van financiële regelingen en subsidies die beschikbaar zijn om de energietransitie financieel mogelijk te maken.
Ga naar het Overzicht regelingen financiering energietransitie
Eindgebruikerskosten en betaalbaarheid
Sinds juni 2021 is het dashboard eindgebruikerskosten beschikbaar, dat voor gemeenten inzichtelijk maakt welke eindgebruikerskosten diverse warmte strategieën met zich meebrengen.
Momenteel werken BZK en de VNG ook aan een handreiking Betaalbaarheid. Deze handreiking heeft als doel gemeenten te ondersteunen in het doorrekenen van en aanbieden van een betaalbaar warmtealternatief in de wijk. Deze handreiking komt naar verwachting begin 2023 beschikbaar.
Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie
Per 1 januari gaat het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW) van start. Dit programma is een doorontwikkeling van het huidige Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) en Expertise Centrum Warmte (ECW). Het NPLW zal gemeenten ondersteunen in hun regierol in de lokale warmtetransitie en bij het versnellen en opschalen van deze transitie.
Onderdeel van het NPLW is een regiostructuur. De achterliggende gedachte is om gemeenten in staat te stellen om, passend bij de lokale behoefte, op regionaal niveau ondersteuning te organiseren.
Meer informatie
Voor een volledig overzicht van alle maatregelen voor de gebouwde omgeving kunt u terecht op klimaatakkoord.nl.