De regio biedt vanwege de grondsoort en het klimaat optimale omstandigheden om specialistische gewassen op te kweken. Met een jaloersmakende groei van 10 procent per jaar in omzet en personeelsaantallen, ook tijdens de crisis, veredelen gespecialiseerde bedrijven voedingsgewassen en bloemen voor telers over de hele wereld.

Ik zie een trotse wethouder tegenover me.

‘Er zitten in dit gebied van oudsher een paar mooie familiebedrijven die de sector hebben uitgebouwd. Het is een ontzettend innovatieve sector waarin miljoenen omgaan. Van hieruit wordt de hele wereld bediend met nieuwe gewassen. De bedrijven onderzoeken of ze in droge gebieden in Afrika de opbrengst kunnen verhogen of dat er twee keer per jaar een oogst van het land valt te halen. Ook doen ze onderzoek naar gewassen die geen bestrijdingsmiddelen nodig hebben. Daarmee werken ze letterlijk aan een duurzamere wereld en proberen honger te voorkomen. Als wethouder vind ik het machtig mooi om hieraan mee te mogen werken.’

Wat betekent die groei voor Schagen?

‘Schagen is eigenlijk altijd bezig met aanvragen voor verbouwing of nieuwbouw. Alleen al in de zaadveredelingssector rondom Warmenhuizen werken 550 mensen met onderzoeksbanen op universitair of hbo-niveau en volgend jaar zijn het er waarschijnlijk honderd meer. De gemeente is constant met bestemmingsplannen bezig om te zorgen dat uitbreiding mogelijk is op een goede manier voor de omgeving. Tegelijkertijd zijn we ook een toeristisch gebied en willen we dat de beleving van het landschap prachtig blijft.’

Denkt u actief mee over het ideale vestigingsklimaat?

‘De gemeente omarmt alle bedrijven. In ons coalitieakkoord staat letterlijk dat we streven naar meer werkgelegenheid, bedrijven mogen groeien. Het zit alleen al in de houding naar bedrijven toe. Onze ondernemers zijn constant bezig met hun toekomst en wij kijken hoe we kunnen helpen bij hun groeiplannen. We denken over alles mee en investeren in contacten. De gemeente hield onlangs voor het eerst een enquête onder alle bedrijven om hun wensen voor de komende vijf jaar in kaart te brengen.

We zoeken de bedrijven echt op en praten zo veel mogelijk met ze. Het gaat om de benaderbaarheid van mij als wethouder en van de ambtelijke organisatie. Onder bijna alle informatie die uitgaat, staat mijn 06-nummer, omdat ik wil dat mensen mij bellen als ze vastlopen in welke procedure dan ook. Geef aan dat je als gemeente meedenkt.’

Hoe uit zich dat in vergunningenbeleid en regeldruk?

‘Wij hebben ons voorgenomen relatief eenvoudige omgevingsvergunningaanvragen binnen een week af te handelen; dat lukt in 80 tot 90 procent van de gevallen. Daar staan normaal zes weken voor met een verlengingstermijn van vier weken. Architecten en bouwbedrijven die hier namens een ondernemer komen, bellen verrast op dat de aanvraag al zo snel beantwoord is.’

Dan zult u wel blij zijn met de komst van de Omgevingswet.

‘Zeer blij, de Omgevingswet gaat uit van het gesprek. Schagen heeft een nieuw welstandsbeleid vastgesteld. Voorheen hadden we drie vuistdikke documenten van de oude gemeenten, waarin stond hoe dik de regenpijp moest zijn en welke  kleur de kozijnen mochten hebben. Nu hebben we een foldertje waarin staat dat de gemeente de discussie met inwoners wil voeren over hetgeen ze willen bouwen. Heeft u nagedacht wat u nalaat aan de volgende generatie en is uw plan in harmonie met de omgeving? Daar komen hartstikke leuke gesprekken uit voort. Mensen denken zelf na en zo ontstaat veel meer begrip.’

Verandert het werkveld van de wethouder economische zaken?

‘De nieuwe wethouder economie voert niet langer alleen gesprekken met de bedrijvenverenigingen, maar jut bedrijven bijna op om te groeien. Hij
omarmt de groeiambities van het bedrijfsleven en denkt na over het aantrekken van geschikte nieuwe bedrijven. Ik houd de internationale markt in de gaten en weet welke zaadveredelingsbedrijven nog niet in deze regio gevestigd zijn. Daarmee zoeken we contact.

Het werk voor de wethouder is veel dynamischer geworden, je gaat met het bedrijfsleven praten en legt de verbindingen. Seed Valley organiseert altijd een internationale week waarin ze klanten uitnodigt. We kijken nu of we met alle restaurants een programma kunnen opzetten waarbij ze in die periode bijzondere groenten uit de streek op de kaart zetten zoals paarse bloemkool. Daarmee uit je de herkenbaarheid van de regio ook in de beleving van onze restaurants. Je bent als wethouder het oliemannetje tussen al die bedrijven.’

Om bedrijven binnen te halen moet de gemeente een aantrekkelijke woonomgeving bieden. Biedt u dat?

‘Schagen maakt ook een koppeling tussen nieuwe werknemers in de zaadveredelingssector en de woningmarkt. Ik ben heel trots op onze folder die een nieuwe medewerker krijgt uitgereikt door de hrm-afdeling van het desbetreffende bedrijf. Daarin wordt hij of zij welkom geheten in Schagen met uitleg over wat hier de mogelijkheden zijn als je dicht bij je werk wilt wonen. Ook staat er informatie in over scholen en faciliteiten voor kinderen.’

Betalen die initiatieven zich uit?

‘Bedrijven vinden het heel waardevol dat we aan alles denken. Zo is er binnenkort een bijeenkomst met omwonenden rond een bedrijf dat wil uitbreiden. Ze vinden het fantastisch voor het bedrijf, maar willen dan wel dat fietsers daar veilig naartoe kunnen en vragen om een fietspad. Als de gemeente dat gesprek niet zou aangaan, wordt het lastig voor de bedrijfsuitbreiding. Zo moet je steeds die combinaties en verbindingen kunnen maken. Het wordt heel erg gewaardeerd als de lokale overheid daar een rol bij inneemt. Het tulpengebied in de Zijpepolder is het grootste van heel de wereld, maar iedereen kent de Bollenstreek en niemand weet dat je naar de Zijpe moet komen om de tulpen te zien bloeien. We zouden internationale gezelschappen hiernaartoe kunnen halen wanneer de tulpenvelden in bloei staan.

Het zijn kleine dingetjes, maar je kunt als gemeentelijke afdeling economische zaken echt een waardevolle rol spelen. Ook bij iets kleins als de aanwezigheid van de burgemeester bij belangrijk internationaal bezoek. We leren denken van buiten naar binnen en gaan als regio veel actiever de markt op.’

Dus u gunt elkaar de krenten in de pap?

‘Gemeenten horen elkaar niet te beconcurreren in de regio. Dat heeft geen nut, door samen te werken versterk je elkaar. De zaadveredelingssector is een mooi voorbeeld daarvan waarbij we de provincie in economische zin ook echt als waardevolle partner naast ons vinden.’

En het Rijk?

‘Er zit een soort natuurlijke reflex bij het Rijk om rijkstaken weg te halen uit gebieden buiten de Randstad. We moeten het Rijk er constant aan herinneren dat er nog een gebied buiten de Randstad is, waar het heel fijn wordt gevonden als er een gevangenis, rechtbank of marinebasis in de gemeente is omdat dat voor banen zorgt.

‘Schagen heeft in Petten het Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) dat wetenschappelijk onderzoek doet op het gebied van duurzame energie. Op hetzelfde terrein zit NRG dat met de twee onderzoeksreactoren de belangrijkste producent is van specifieke medicijnen voor de behandeling van kanker. De 1500 banen hangen voor een deel van het rijksbeleid af. Het innovatiegeld voor duurzame energie is van wezenlijk belang voor onze langetermijndoelstellingen en voor een duurzame wereld. Als er maar een fractie van de huidige SDE+ regeling [subsidie voor het opwekken van hernieuwbare energie, red.] naar innovatie ging, dan zou Nederland veel meer betekenen voor een duurzame wereld, zeker op lange termijn. Wij zijn goed in innovatie en kunnen echt het verschil maken aan de wetenschapskant, doe dat niet tekort.’

Regionale Ontwikkeling en Arbeidsmarkt

Met het programma Regionale Ontwikkeling en Arbeidsmarkt wil de VNG gemeenten ondersteunen en inspireren bij het leveren van bijdragen aan de groei van economie en behoud en groei van werkgelegenheid. Dit gebeurt door partnerships tussen onderwijswereld, ondernemingen en overheid te stimuleren; door binnen en tussen gemeenten verbindingen tussen economie en arbeidsmarkt te vinden en te benutten; en door in te zetten op een stevig vestigingsklimaat en gerichte dienstverlening aan het bedrijfsleven. Het programma werkt om dit te bereiken in projecten samen met groepen gemeenten en met andere partners, zoals bijvoorbeeld MKB-Nederland en Platform31. Met het programma worden ervaringen, voorbeelden en kennis gedeeld en wordt samenhang gebracht in alle producten en diensten van de VNG die een rol spelen in de relatie tussen gemeenten en bedrijfsleven.

Meer informatie

• www.vng.nl/economie