VNG Magazine nummer 17, 8 november 2019
Tekst: Annemieke Diekman
Drie vragen aan... Miriam Haagh, wethouder Gezondheid in Breda
De G4 maakt zich ernstig zorgen over de groei van het aantal dak- en thuislozen. Miriam Haagh (PvdA), naast wethouder gezondheid, wijkaanpak en leren in Breda ook lid van de VNG-commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs, deelt de ongerustheid van de vier grote steden. Zij licht toe waarom er nu snel ingegrepen moet worden.
1. De VNG heeft een brandbrief gestuurd aan het kabinet over de toenemende groei van het aantal dak- en thuislozen. Is de situatie zo nijpend?
‘Het is de combinatie van stijgende aantallen dak- en thuislozen en de toegenomen zwaarte van de problematiek. De kwantitatieve toename is een feit, zo laten de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek zien. Dat is al zorgelijk, maar daarnaast zien we dat de problemen rond de opvang complexer worden. Dit heeft te maken met de afbouw van voorzieningen voor mensen met ggz-aandoeningen, die intern moeten verblijven voor een behandeling. De huidige tendens is om deze mensen zo veel mogelijk in gewone woningen onder te brengen, maar met hun problematiek van bijvoorbeeld psychoses en verslaving is deze groep erg kwetsbaar, vooral als het niet goed gaat en zij weer op straat belanden. Het opvangen van deze mensen vergt veel van gemeenten aan langdurige begeleiding en inzet.’
2. Meer betaalbare woonruimte is de oplossing?
‘Een relatief nieuw verschijnsel is de groep thuislozen, mensen die door schulden, een scheiding of werkloosheid hun huis kwijtraken. Zij kunnen in deze krappe woningmarkt geen andere betaalbare woonruimte vinden, waardoor ook zij in de daklozenopvang terechtkomen. Hierdoor neemt de druk op de huidige opvanglocaties snel toe. In Breda doen we er alles aan om deze groep zo veel mogelijk door familie en bekenden op te laten vangen, maar dat is vaak tijdelijk. Het grote knelpunt voor veel gemeenten is het gebrek aan voldoende passende en betaalbare huisvesting. Er moet echt een landelijke oplossing komen, het houdt een keer op. Het gaat al lang niet alleen om meer geld voor de daklozenopvang, maar ook en vooral om een passend woningaanbod.’
3. De winter staat voor de deur. Hoe kan het kabinet voorkomen dat een groeiend aantal mensen letterlijk in de kou komt te staan?
‘De brief is aan meerdere ministeries - Binnenlandse Zaken, Justitie en Veiligheid, Sociale Zaken en Financiën - gericht, omdat de VNG van mening is dat het probleem verder reikt en om een bredere oplossing vraagt. Op rijksniveau moeten de handen in elkaar geslagen worden, dat kan onder meer door bestaande programma’s zoals Housing First, die nu al hun vruchten afwerpen, te versnellen en landelijk uit te rollen. De opgave wordt steeds groter en ongemakkelijker. De tendens in de maatschappij is langer en weerbaarder thuis blijven wonen, maar dan zijn daar wel ruimte en middelen voor nodig om dat te kunnen doen. Je ziet dat het maatschappelijk bewustzijn over de dak- en thuislozenopvang ook groeit. De dakloze is niet alleen meer de kansloze junk, maar kan ook je gescheiden achterneef of je werkloze buurman zijn. Het komt dichterbij, het kan iedereen overkomen.’