In het GALA, dat op 3 februari 2023 is ondertekend, hebben de VNG, GGD GHOR Nederland, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en het ministerie van VWS gezamenlijk afspraken gemaakt op het gebied van gezondheid en welbevinden. Daarmee bouwen we aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak van preventie, gezondheid en sociale basis. We geven op samenhangende wijze uitvoering aan de doelstellingen uit het regeerakkoord en het Nationaal Preventieakkoord.
Download het Gezond en Actief Leven Akkoord
Een gezonde generatie in 2040
Met de in het GALA gemaakte afspraken geven we een impuls aan het verbeteren van de gezondheid van alle inwoners van Nederland, met in het bijzonder aandacht voor het verbeteren van de situatie van mensen met gezondheidsachterstanden en mensen in een kwetsbare situatie. De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040 met weerbare gezonde mensen die opgroeien, leven, werken en wonen in een gezonde leefomgeving met een sterke sociale basis.
Financiering via SPUK
Door middel van een specifieke uitkering (SPUK) wordt geld geoormerkt beschikbaar gesteld, waarmee het ook gegarandeerd wordt ingezet voor preventie en gezondheidsbevordering. In deze SPUK wordt de financiering voor 15 onderdelen op de thema’s sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie, gezondheidsbevordering en het versterken van de sociale basis gebundeld in één (nieuwe) uitkering. Hiermee stimuleren we de samenhang en integraliteit. Om gemeenten goed op weg te helpen met de SPUK en het GALA wordt door de VNG, in samenwerking met de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG) en kennis- en ondersteuningspartijen, een ondersteuningsteam ingericht.
Gezondheid op diverse beleidsterreinen agenderen
Het ministerie van VWS neemt het initiatief om samen met andere departementen een agenda op te stellen om gezondheid op diverse beleidsterreinen te agenderen en tot een integrale afweging te komen van beleidskeuzes waarin gezondheid wordt meegenomen. Een gezonde fysieke leefomgeving die uitnodigt tot bewegen en ontmoeten, is dan ook 1 van de doelen uit het GALA. En het thema gezondheidsachterstanden loopt als een rode draad door het GALA.
Verminderen gezondheidsachterstanden
Het verminderen van gezondheidsachterstanden vergt meer dan alleen de inzet op gezondheid. Mensen met schulden, zonder baan of zorgen over hun woning kunnen het zich niet veroorloven om gezond te leven of hebben hier geen mentale ruimte voor. Een bredere blik op gezondheid en een integrale langdurige aanpak gericht op de wijken en mensen die kampen met gezondheidsachterstanden is nodig.
Video's
Bekijk de video waarin VNG-directeur Leonard Geluk en VNG-commissielid Otwin van Dijk (burgemeester van Oude IJsselstreek) uitleg geven over het GALA en het Integraal Zorg Akkoord (IZA):
Leonard Geluk besteedde aandacht aan de ondertekening van het GALA in zijn weekjournaal van 10 februari 2023, ook staatssecretaris Maarten van Ooijen komt aan het woord. Het GALA loopt nu tot en met 2026, maar we zijn al in gesprek met het rijk over de periode daarna. Daarbij is de VNG scherp op financiële afspraken die nodig zijn om de financiële tekorten van 2026 op te lossen.