VNG Magazine nummer 18, 22 november 2024

Tekst: Marten Muskee | Beeld: Lé Giesen

Zes gemeenten draaien nu een jaar een pilot om dakloze arbeidsmigranten weer toekomstperspectief te bieden. Het rijk trekt daarvoor tot eind volgend jaar 7 miljoen euro uit. ‘Wij snakken naar een vergunningstelsel voor uitzendbureaus,’ zegt burgemeester Antoin Scholten van Venlo.

Antoin Scholten, burgemeester Venlo

Waarom doet u mee aan deze pilot? 
‘Noord-Limburg telt 53.000 internationale werknemers. Met het overgrote deel gaat het prima. Maar er zijn ook mensen die uitvallen, dakloos worden en zich ophouden in onze binnenstad. Het gaat vaak om kwetsbare Oost-Europeanen die zijn geworven door malafide uitzendbureaus. Mensen met verslavingen of andere problemen, die door de krapte op de arbeidsmarkt toch worden aangenomen.’

Waar zet u op in?
‘Om mensen weer aan het werk te krijgen, te huisvesten of te laten terugkeren naar het land van herkomst, werken we met een negen-sporenaanpak. Zo proberen we ze in beeld te krijgen en te benaderen. Dat doen we met straathoekwerkers en via Barka, een Poolse stichting die zich in meerdere gemeenten richt op huisvesting en re-integratie. Ook werken we met een repressieve aanpak voor veiligheid in de binnenstad. Dat gebeurt met extra boa’s, een publiekscampagne en via een proef met Poolse politieagenten. Op verzoek van de gemeenteraad zoeken we nu een vaste opvanglocatie voor de zware gevallen. Daar kunnen we beoordelen of mensen in staat zijn om weer mee te draaien in het arbeidsproces. Zo niet, dan moeten we zorgen voor remigratie. Voor een korte periode vangen we ook mensen op in een hotel, als overbrugging om alles weer op de rails te krijgen van de ene naar andere baan. Diverse werkgevers trekken zich de problematiek aan. Ze gaven recent aan met de gemeente om tafel te gaan. Zij willen binnen hun reguliere huisvesting voor arbeidsmigranten plekken reserveren voor mensen die uit het arbeidsproces vallen. Dat is een positieve doorbraak.’

Wat werkt wel en wat niet?
‘Wat werkt, is het actief opzoeken van mensen en ze helpen via de negen sporen. Wat absoluut niet werkt zijn de malafide uitzendbureaus die een verdienmodel maken met een vorm van slavenarbeid. Wij snakken naar een vergunningstelsel voor uitzendbureaus, zodat ze zich aan bepaalde regels van goed werkgeverschap houden. Den Haag heeft een besluit daarover weer uitgesteld. Dat vind ik wel ingewikkeld. Het negensporenplan werkt. Maar daar is wel structurele financiering bij nodig. Haal als rijk het geld bij de bedrijven op die eraan verdienen, of financier de betrokken gemeenten om dit project tot een succes te maken. Venlo heeft een grote afdeling Registratie Niet-Ingezetenen. Die probeert mensen zich vrijwillig te laten registreren. Dan krijgen ze een werkvergunning en hebben wij zicht op waar ze wonen. Dat moet allemaal gebeuren, er is veel meer regelgeving nodig.’