VNG Magazine nummer 8, 10 mei 2019
Na de Provinciale Statenverkiezingen zijn de verhoudingen veranderd. Politieke partijen bepalen opnieuw hun positie, ze zoeken waar de ruimte zit. Het kabinet weet dat het niet zo makkelijk meer een meerderheid zal vinden in de Eerste Kamer, dat het de oppositie nodig heeft.
Een van de eerste debatten die worden gebruikt om de nieuwe orde te bepalen, is het debat over het abonnementstarief in de Wmo. Bij de VNG zijn we al anderhalf jaar bezig het kabinet en de Tweede Kamer duidelijk te maken dat we daar geen voorstander van zijn. Uiteraard gunnen we iedereen een lagere eigen bijdrage. Maar we zien ook dat we mensen die al jarenlang zelf een werkster betaalden, ineens moeten onderbrengen in de Wmo. Er wordt dus een groter beroep gedaan op het Wmo-budget van gemeenten en daarmee komt de voorziening in gevaar. Namens de gemeenten pleit de VNG ervoor dat het Rijk deze toenemende vraag compenseert. Als dat niet gebeurt, gaat het abonnementstarief uiteindelijk ten koste van de mensen die de Wmo-voorziening echt nodig hebben.
En dan ineens blijkt, door de veranderde verhoudingen, dat onze lijn wordt gesteund door de oppositie. De oppositiepartijen grijpen het abonnementstarief aan om de minister voor het blok te zetten. Ze vragen om een toezegging van de minister voor compensatie aan gemeenten die tekorten oplopen. Maar de enige toezegging die de minister wil doen, is dat extra geld pas een mogelijkheid is als uit onderzoek blijkt dat een gemeente het niet op een andere manier kan oplossen. De oppositie is er tevreden mee, zo lees ik in de media. Ze doet het lijken alsof ze echt iets heeft binnengehaald. Terwijl het nog maar moet blijken of gemeenten straks echt bij de minister kunnen aankloppen.
Het partijpolitieke spel lijkt de inzet, niet het belang van onze inwoners
Het feit dat de oppositie ons steunt, is natuurlijk mooi meegenomen. Maar wat me ergert, is dat de positie van burgers en het mandaat dat zij hun gemeenten gaven, totaal wordt genegeerd. Het partijpolitieke spel lijkt de inzet, niet het belang van onze inwoners. Ik merk een onverschilligheid bij het kabinet en het parlement. Zij lijken niet te beseffen dat de inwoner voor wie men een goedkoper tarief wil regelen, dezelfde inwoner is die van de gemeente verwacht dat voorzieningen uitvoerbaar en betaalbaar blijven. Gemeenten zijn medeoverheid, geen uitvoeringskantoor van het Rijk. Het wordt tijd dat gemeenten, namens de inwoners, een volwaardige plek krijgen in de interbestuurlijke verhoudingen.
Jantine Kriens is Algemeen directeur van de VNG: jantine.kriens@vng.nl, @kriens