VNG Magazine nummer 3, 22 februari 2019
Wil je goed communiceren met je inwoners, dan moet je weten wat hen drijft. Huiseigenaren blijken bijvoorbeeld niet gevoelig te zijn voor het argument dat dubbelglas een besparing oplevert op de stookkosten. Waar ze wél gevoelig voor zijn, is het feit dat dubbelglas een geluiddempende functie heeft. Je krijgt je inwoners dus een stuk makkelijker mee in de energietransitie als je de juiste boodschap communiceert. Om te weten wat de juiste boodschap is, moet je je inwoners kennen.
Als ik van mijn huis in Rotterdam naar het station loop, kom ik langs een katholieke kerk, een moskee, een hindoetempel en een soefi-gebedshuis. Ik woon al heel lang in Rotterdam, ben er geboren en wethouder geweest. En dan nog heb ik geen idee wat er zich binnen die verschillende gemeenschappen afspeelt en hoe die zich tot elkaar verhouden. De onderlinge verbanden zijn niet zichtbaar.
Wat ik wél zie, is dat er in een van de straatjes in dit deel van Rotterdam veel Turkse families wonen. In de zomer zitten ze buiten op de stoep, passen ze op hun spelende kinderen. Ik zie daar ook een vrouw tussendoor lopen die duidelijk zorg nodig heeft. Allemaal letten ze op haar, zodat ze de straat niet uitloopt. Ik zie dat er heel veel voor elkaar gedaan wordt. Ik zie dat inwoners al volop participeren, elke dag. Daar hoeft de gemeente ze niet aan te herinneren.
Gemeenten moeten harder werken om overzicht te houden
Sinds onze samenleving complexer is geworden, moeten gemeenten harder werken om overzicht te houden. Als bestuurder kende je vroeger het weefsel van je gemeente. Je kende de dominee, de pastoor, de voetbalvereniging en de middenstanders. Daar had je voortdurend contact mee. Tegenwoordig is dat heel anders. Of je nu ambtenaar, wethouder of burgemeester bent, je moet er elke dag je best voor doen om in contact te blijven met je inwoners.
De participatiesamenleving begint niet bij de overheid, maar bij mensen zelf. Zorg dat je als gemeentebestuurder tussen de mensen staat, dat je weet wat ze aanvullend van jou nodig hebben. Als gemeente ben je er niet om je inwoners te vertellen wat ze moeten doen. Je bent er om naar ze te luisteren. Je bent er niet vóór je inwoners, maar je bent ván je inwoners. Als je je dat realiseert, dan weet je vervolgens ook wat je moet doen om écht met je inwoners in gesprek te zijn.
Jantine Kriens is Algemeen directeur van de VNG: jantine.kriens@vng.nl, @kriens