Nummer 4, 2016
Auteur: Haseena Bakhtali, fractievoorzitter Stadspartij Núwegein
Kennisinstituut Atria deed onlangs achttien aanbevelingen om de politieke participatie van vrouwen te verbeteren. Het Nieuwegeinse raadslid Haseena Bakhtali mist daarin een belangrijk element: het veiliger maken van de werkomstandigheden van vrouwen in de raad. Aan de vooravond van Internationale Vrouwendag pleit Bakhtali voor een onafhankelijke instantie waar raadsleden terechtkunnen als ze slachtoffer zijn van seksuele intimidatie.
Op vrijdag 5 februari jl. bezocht ik de bijeenkomst ‘Vrouwenstemmen in de Raad’, die in Utrecht plaatsvond naar aanleiding van een onderzoek van Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis. Atria heeft onderzoek gedaan naar de ambities, belemmeringen en successen van vrouwen in de lokale politiek. In het rapport zijn drie hoofdredenen benoemd waarom politieke participatie van vrouwen belangrijk is: 1) een betere representativiteit van de gemeenteraad als volksvertegenwoordiging, 2) een divers samengesteld team is effectiever en 3) politieke aandacht voor onderwerpen die vrouwen belangrijk vinden.
Nederland bungelt helaas onder aan de lijst als het gaat over het percentage vrouwen in de politiek. In 2015 was 28 procent van de gemeenteraadsleden vrouw. Ook in vergelijking met de landelijke en provinciale politiek is dat erg laag. En het stijgt maar langzaam: slechts 2 procent tussen 2010 en 2014.
Wassenaarse seksrel
In de achttien aanbevelingen die Atria doet, mis ik een belangrijke: het veiliger maken van de werkomstandigheden van vrouwen in de gemeenteraad. De Wassenaarse seksrel van 2012 – waar een vrouwelijk raadslid seksueel geïntimideerd werd – ligt nog vers in het geheugen. Dit voorval staat niet op zichzelf. Intimidatie komt bijna overal voor, op alle werkvloeren. Dat geldt ook voor seksuele intimidatie. Zeker in de politiek waar uiteindelijk alles om invloed en macht draait. De doelwitten/slachtoffers van seksuele intimidatie zijn meestal vrouwen.
Vrijheid
De democratische rechtsstaat is hier zeker niet mee gediend. Een volksvertegenwoordiger wordt immers geacht zonder enige last, dus in volledige vrijheid zijn/haar volksvertegenwoordigende taken uit te voeren. Zonder optimale veiligheid kan er überhaupt geen sprake zijn van vrijheid.
Een rondvraag bij verschillende gemeenten heeft uitgewezen dat er geen onafhankelijke instantie is waar raadsleden met hun klacht inzake seksuele intimidatie kunnen aankloppen. Ook navraag bij onze raadsgriffier, bestuurslid van de Vereniging van Griffiers, bevestigt dit. Dat vind ik nogal een tekortkoming.
Het is zelfs nog zorgelijker: er bestaat geen onafhankelijke instantie waar raadsleden terechtkunnen met klachten betreffende ongewenste omgangsvormen. Dat kunnen mannelijke klagers zijn, maar realistisch gezien zal het vooral vrouwen betreffen. Het bestaat niet voor Nieuwegeinse raadsleden, niet voor raadsleden in Leusden en niet voor de Wassenaarse raadsleden. Mogelijk zijn er gemeenten die het wel georganiseerd hebben, maar die heb ik tot op heden niet kunnen ontdekken.
Niets geregeld
Het behoeft geen betoog dat dit aspect duidelijk en grondig voor alle Nederlandse raadsleden en andere openbaar bestuurders moet worden georganiseerd. De overheid heeft Arbowetten gemaakt voor veilige werkomstandigheden van personeel van bedrijven. Voor de ambtenaren is het goed geregeld in hun rechtspositieregeling. Als de griffier te maken krijgt met ongewenste omgangsvormen van een raadslid dan kan hij/zij terecht in de gemeentelijke organisatie. Krijgt een raadslid echter te maken met ongewenste omgangsvormen van de griffier dan staat hij/zij met lege handen.
Voor diegenen die publiekelijk hun nek uitsteken om als openbaar bestuurder het algemeen belang te dienen, blijkt er dus helemaal niets geregeld te zijn. Je vraagt je af hoe dat anno 2016 kan! Deze hiaat in de rechtspositie van raadsleden moet opgelost worden, en wel zo snel mogelijk.
Wilt u ook een betoog schrijven? Mail naar redactie@vngmagazine.nl