VNG Magazine nummer 14, 21 september 2018
Auteur: Jac Klijs, burgemeester van Moerdijk
Moerdijk wordt de laatste tijd overspoeld door Albanezen op zoek naar een beter leven. Dit (inter)nationale probleem begint inmiddels uit de hand te lopen. Wij kunnen dit probleem vanuit Moerdijk niet alléén oplossen, betoogt burgemeester Jac Klijs. Een ding is helder: Moerdijk wordt niet het nieuwe Calais.
Eind 2011 werd ik burgemeester van de gemeente Moerdijk en stond ik samen met mijn mensen voor de uitdaging om veiligheid een impuls te geven en het vertrouwen te herstellen. Veiligheid stond na de brand bij Chemie-Pack boven aan elke agenda. Zeven jaar later is dit nog steeds zo. In een gemeente met het vierde risicoconcentratiegebied van Nederland, de vierde zeehaven van het land en alle mogelijke transportmodaliteiten binnen de gemeentegrenzen kan het ook niet anders.
De afgelopen jaren keken we naar meer dan alleen de risico’s die gepaard gaan met gevaarlijke stoffen. Met een zeehaven en een uitgestrekt buitengebied, de nabijheid van de Belgische grens en toenemende aandacht voor de aanpak van ondermijning, hebben we ook de schouders gezet onder de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Smokkel van drugs, sigaretten, milieufraude, productie van drugs, het passeert hier allemaal de revue. Maar wie had anderhalf jaar geleden kunnen vermoeden dat Moerdijk weken in het nieuws zou zijn met een toenemende stroom van Albanese inklimmers?
Gelukszoekers
Moerdijk wordt de laatste maanden overspoeld door deze gelukszoekers op zoek naar een beter leven. Ze denken dat ze hier in een vrachtwagen kunnen kruipen die een laatste stop maakt op weg naar Rotterdam of Hoek van Holland. Voor de meesten is het een kansloze missie. Met name op parkeerplaats Streepland langs de A16 bij Zevenbergschen Hoek en in de omgeving van NS-station Lage Zwaluwe is de situatie schrijnend. We treffen kleding, tentjes en etensresten aan. Alleen dit jaar zijn er al bijna 250 Albanezen opgepakt. Het ziet er niet naar uit dat de problemen de komende tijd verminderen.
Tot nu toe lijkt de overlast beperkt. Toch moet er iets gebeuren aan deze ongewenste situatie. Zo zijn er meldingen van het kapotsnijden van vrachtwagenzeilen, veroorzaken de economische vluchtelingen rommel en voelen mensen zich onveilig door de groepjes rondlopende – met name – mannen. Ook legt het probleem een steeds zwaardere claim op de lokale toezichtcapaciteit. Maar de belangrijkste reden is dat er signalen zijn dat hier mensensmokkel mee is gemoeid en dat moet een halt worden toegeroepen.
Uit de hand lopen
Samen met de partners hebben we de afgelopen maanden ingezet op meer (dagelijks) toezicht, integrale toezichtacties, flyeracties, bebording, ruimen van al het afval en inzet van cameratoezicht in het stationsgebied. Langzamerhand zien we dat dit (inter)nationale probleem uit de hand begint te lopen. Er is al een keer een woning gekraakt door Albanezen en het begint effect te krijgen op het veiligheidsgevoel van omwonenden en gebruikers van het NS-station.
Als je hier drukt, plopt het probleem elders tevoorschijn
Wij kunnen dit probleem vanuit Moerdijk niet oplossen. We overwegen wel permanente controle op onze parkeerplaatsen. Maar er is ook nog zoiets als het waterbedeffect: als je hier drukt, plopt het probleem elders tevoorschijn. Dit probleem moet op nationale schaal, of liever op Europese schaal worden opgelost. Daarom heb ik minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid om hulp gevraagd.
Ik vraag zijn aandacht en steun voor het borgen van voldoende toezichtcapaciteit van de verschillende diensten, meer aandacht voor de aanpak van de zware criminaliteit die achter de mensensmokkel schuilgaat en een aantal simpele lokale maatregelen zoals het snoeien van de bosschages op de gronden van het Rijk tussen NS-station Lage Zwaluwe en parkeerplaats Streepland. Dit vergemakkelijkt het toezicht. Maar ingrijpen is lastig. Albanezen met een biometrisch paspoort mogen hier legaal drie maanden blijven als toerist.
Verstekelingen
Naast de inklimmers op parkeerplaats Streepland treffen we steeds vaker ook verstekelingen aan in onze zeehaven, die slechts enkele kilometers verder ligt. Recent nog 25 Eritreeërs in een afgesloten koelwagen. Gelukkig kwamen de mensen heelhuids uit hun benarde positie.
Dit doet mij eens te meer beseffen dat de weg die we zeven jaar geleden samen met onze partners insloegen goed is geweest. Maar dat we niet mogen verslappen, zeker nu nieuwe veiligheidsuitdagingen op blijven doemen. Dit vraagt blijvende veerkracht en meer aandacht van het Rijk, zodat we ook op dit vlak aan de voorkant van het probleem blijven.
Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl