VNG Magazine nummer 12, 30 augustus 2019
Auteur: Songül Mutluer (PvdA), wethouder Zaanstad
Dit jaar was de VNG-directie op werkbezoek in Poelenburg in Zaanstad. Algemeen directeur Jantine Kriens schreef erover in VNG Magazine van 19 april. Ze is hier opgegroeid en voor haar was het een trip down memory lane. Het gaf wethouder Songül Mutluer van Zaanstad inspiratie ook haar verhaal te delen.
Jantine schrijft over haar ouders die hun gezin startten, vol verwachting over de toekomst. En hoe ze is getroffen door de heftige problematiek die nu in ‘haar’ Poelenburg speelt. Komt het door de ligging aan de rand van de stad, dicht bij Amsterdam? Of het stelselmatig wegkijken van de overheid? Een beetje vertwijfeld sluit zij af met de hoop dat ‘de kinderen die nu in Poelenburg worden geboren later met dezelfde trots en hetzelfde verwachtingsvolle perspectief [als haar ouders] naar hun toekomst kunnen kijken’.
En daar ligt onze opgave. Want ondanks dat mensen er fijn wonen, dat alle corporatiewoningen zijn opgeknapt en dat er nergens zoveel speeltuintjes zijn als in Poelenburg, achter de voordeur gaat het steeds slechter:
- het gemiddelde jaarinkomen is € 17.000;
- bijna 70 procent van de bewoners heeft een migratieachtergrond;
- 70 procent van de woningen is sociale woningbouw;
- ruim 40 procent van de bewoners is óf laaggeletterd óf licht verstandelijk beperkt;
- een derde van de kinderen groeit op in armoede.
Het is daarmee een zeer kwetsbare wijk. En dat doet pijn. Ik ben namelijk ook Poelenburger. Vanaf mijn negende heb ik hier met mijn ouders, zussen en broer gewoond en zag ik mijn ouders elke maand de eindjes aan elkaar knopen. De wijk, die was lief, er was veel saamhorigheid. Ondanks de witte vlucht die ik zag plaatsvinden. Op mijn negentiende verhuisden wij ook. Nu, twintig jaar later, ben ik wethouder en bemoei ik me met de wijk waar ik ben opgegroeid. En zie ik dat we niet veel zijn opgeschoten. Dit dwingt ons om nu door te pakken. Onorthodox en met een combinatie van hard en zacht: de kern van ons Actieplan Poelenburg/Peldersveld. Het blijft een zoektocht: hoe kunnen we als niet rijke gemeente met deze grotestedenproblematiek, doen wat nodig is?
Achter de voordeur gaat het steeds slechter
Kwetsbare mensen
In 2017 kwam 50 procent van de nieuwe Poelenburgers uit Amsterdam, vaak kwetsbare mensen met zorgbehoefte. Daarnaast ging het gros van de corporatiewoningen naar mensen met een bijstandsuitkering. Voor ons aanleiding een beroep te doen op de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijk problematiek, in de volksmond de Rotterdamwet. Er was weerstand vanwege de angst voor uitsluiting. Er is een Zaanse variant gekomen, waarbij we voorrang geven aan mensen met inkomen uit arbeid, het liefst in het onderwijs of de zorg. Inmiddels zijn al honderd woningen toegewezen. Een onorthodoxe maatregel. Echter, de vicieuze cirkel doorbreken we pas als de wijk gemengder wordt.
Voor de zachte kant beginnen we bij de basis: de jongste jeugd. Grote taalachterstanden, armoede en gebrekkige sociale vaardigheden pakken we in samenhang op, bijvoorbeeld met een verlengde leertijd en door een laagdrempelige ingang voor jeugdhulp op scholen.
Ik realiseer mij dat een wijk die al jarenlang alle verkeerde lijstjes aanvoert, niet in een keer verandert. Dit behoeft een lange adem. Gelukkig zien we al mooie dingen ontstaan. Steeds meer bewoners dragen zélf bij, door iemand voor te lezen, sportactiviteiten te organiseren of ouders bij de opvoeding van hun kinderen te ondersteunen. Dat is prachtig om te zien en geeft hoop voor de toekomst.
Een toekomst waarin we straks kunnen lezen:
Kort geleden was de VNG-directie op werkbezoek in Poelenburg. Algemeen directeur Songül Mutluer is opgegroeid in Poelenburg en schreef hierover in VNG Magazine. Ze vertelt over haar ouders, vol verwachting over de toekomst. Ze is getroffen door de pracht die ‘haar’ Poelenburg nu uitstraalt. Dat komt door de ligging aan de rand van de stad, dichtbij Amsterdam, en door het echt omkijken van de overheid. Met trots sluit zij af: ‘Kinderen die nu in Poelenburg worden geboren kunnen zelfbewust en met zelfvertrouwen opgroeien en met een verwachtingsvol perspectief naar hun toekomst kijken.’
Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl