Nummer 6, 6 april 2018
Annalies Usmany is al twaalf jaar wethouder namens Gemeentebelangen Appingedam. De vraag of lokale partijen binnen de VNG vertegenwoordigd moeten zijn, is geen vraag, maar een vanzelfsprekendheid, betoogt ze daags na het behalen van een eclatante verkiezingsoverwinning. De lokale partij kreeg er een zetel bij en is veruit de grootste in het Groningse stadje.
Met de verkiezingsavond nog in de benen kreeg ik een verzoek van VNG Magazine om een betoog te schrijven over waarom het belangrijk is dat lokale partijen in de VNG vertegenwoordigd zijn. Nu is het altijd leuk om een artikel te schrijven, maar deze vraag is toch wel bijzonder. Is het een vraag die gaat over de legitimiteit van lokale partijen? Is het een vraag over een bijzondere status in de lokale politiek? Waarom deze vraag beantwoorden en niet het feit dat je als grote verliezer van een landelijke partij met dezelfde vanzelfsprekendheid vertegenwoordigd blijft in de VNG? Of moeten lokale partijen zich bewijzen en wordt er anders naar gekeken en door wie dan?
Betrokken
Lokale partijen beslaan inmiddels een groot deel van het politieke veld. Juist zij hebben hun oorsprong in het lokale. De ontstaansgeschiedenis van lokale partijen gaat meer dan twintig jaar terug. Intussen leveren deze partijen een derde van de wethouders. Het gaat om een autonoom proces. In tientallen gemeenten gebeurt precies hetzelfde. Ze verenigen alle groepen uit de bevolking. Lokale partijen laten zien dat de modale burgers van dit land wel degelijk politiek bewust en betrokken zijn.
Dat er anders naar lokale partijen wordt gekeken, is in mijn gemeente niet aan de orde. Twaalf jaar ben ik wethouder in mijn stad Appingedam. Met onze recente verkiezingswinst ben ik uitermate blij. Bij gemeenteraadsverkiezingen blijft ‘gunnen’ immers altijd een belangrijk aspect dat meeweegt in het oordeel van de kiezer. Bij de gemeenteraadsverkiezingen is het voor inwoners van belang dat ze de persoon kennen op wie ze stemmen. En het is belangrijk in welke mate je voor de inwoners iets bereikt. Op welke wijze pak je de ingewikkelde dossiers aan zoals de aardbevingen en het versterken van de woningen, de leefbaarheid met een krimpende vergrijzende bevolking, de transformatie op de woningmarkt? En hoe dring je de hoge werkloosheid terug, hoe regel je het tekort op de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, de ombouw van de inzet van de sociale werkvoorziening? Hoe transformeer je het sociaal domein en hoe voer je een bezuinigingsopgave van vier miljoen euro uit?
Het is belangrijk in welke mate je voor de inwoners iets bereikt
Een wethouder van een lokale partij heeft in mijn ogen dezelfde opgave als een wethouder van een landelijke partij. Ik zie daar geen verschil in. Echter, bij het politieke establishment in den lande wordt daar genuanceerder over gedacht. Met regelmaat moet ik uitleggen dat ik van de lokale partij Gemeentebelangen ben, dat wij vanaf 1966 vertegenwoordigd zijn in de gemeenteraad, dat wij aaneengesloten nu zestien jaar bestuursverantwoordelijkheid dragen, heel Appingedam op de schop hebben gehad, zowel fysiek als sociaal. En dat de inwoners ons goed kennen, er niets actiegerichts in ons zit en dat wij staan voor de zaak. Als ik dat allemaal achter elkaar zeg, ontstaat er wel enige waardering.
Krachtige lokale overheid
Burgers hebben al jaren in de gaten dat lokale partijen een handen-uit-de-mouwen-mentaliteit hebben, en dat ze net op een andere wijze vormgeven aan het raadslidmaatschap of het wethouderschap. Dus is het niet andersom? De vraag of lokale politici in de VNG vertegenwoordigd moeten zijn, is in mijn ogen geen vraag maar een vanzelfsprekendheid. Natuurlijk! De VNG heeft als ambitie een krachtige lokale overheid te ontwikkelen door het versterken en vitaliseren van lokale democratie. En daar zijn de lokale partijen een belangrijk onderdeel van.
Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl