dinsdag 5 december 2017

De Kinderombudsvrouw doet een aantal aanbevelingen voor de doorontwikkeling van het armoedebeleid voor kinderen. De VNG neemt die adviezen graag ter harte. Rijk, gemeenten, onderwijs en maatschappelijke organisaties kunnen hiermee zeker hun voordeel doen.

Goed dat systematisch is onderzocht hoe kinderen en jongeren die in armoede opgroeien de kwaliteit van hun leefomgeving beoordelen en hoe zij de impact van armoede op hun leefomgeving ervaren.

Vandaag vraagt de Kinderombudsvrouw met het rapport 'Alle kinderen kansrijk'  aandacht voor de 378.000 kinderen die in Nederland opgroeien in armoede.

Uit het onderzoek van de Kinderombudsvrouw blijkt dat kinderen die opgroeien in armoede op alle vlakken in hun leven worden beperkt in hun ontwikkeling. Daarnaast signaleert zij aandachtspunten voor armoedebeleid zodat het beter aansluit bij wat deze kinderen echt nodig hebben.

'Kinderen en jongeren in armoede hebben het recht dat wij er alles aan doen om te zorgen dat zij opgroeien in een gezin waar genoeg geld is van om te leven en een omgeving waarin zij zich goed kunnen ontwikkelen.'

De VNG gaat in op de volgende onderdelen:

1: Integraal beleid en aanpakken structurele oorzaken

Voor een aantal punten heeft de VNG al aandacht gevraagd bij het SER Advies ‘Opgroeien zonder Armoede’ en via het pamflet ‘Naar een betere aanpak van schulden en armoede’.

VNG gaf al eerder aan dat er twee zaken belangrijk zijn om armoede onder kinderen te bestrijden: integraal beleid én het aanpakken van structurele oorzaken. Alle factoren die kinderen belemmeren om mee te doen (gezondheid, leeftijd, opvoeding) moet je daarbij betrekken.

Dat betekent ook dat werk moet lonen. Er zitten teveel kinderen in armoede waarbij de ouders inkomsten hebben uit werk. “Door een laag besteedbaar inkomen en hoge vaste lasten is het voor veel minima ouders niet mogelijk om in alle basisbehoeften van hun gezin te voorzien”.

2: Stress sensitieve dienstverlening van belang

Bijna 40 % van de kinderen en jongeren die opgroeien in armoede is ontevreden over de zekerheid en stabiliteit in hun leven. Uit de gesprekken met kinderen, jongeren en ouders blijkt dat er thuis vaak een stapeling van problemen is die met armoede te maken heeft. Er is niet elke dag een warme maaltijd, gezinnen zijn bang om hun huis uit te worden gezet en er zijn zorgen over de kosten voor school en zorg. Zowel kinderen als ouders hebben last van spanning en stress en veel kinderen ervaren te weinig aandacht van hun ouders.

Geldproblemen belasten ouders zwaar. Ouders zijn bezig met overleven. Veel ouders ervaren stress en verlies aan veerkracht. Een moeder zegt hierover: “Ik ben moe van het zoeken naar oplossingen. Er hoeft maar iets te gebeuren, dan knap ik. Ik ben zo bezig met overleven.’’

De gevolgen die de stress van het leven in armoede en met schulden met zich meebrengt, worden steeds meer bekend. Het voortdurend leven met de spanning en stress van schulden en de dreiging om afgesloten te worden van elektriciteit, gas, water of een dreigende uithuiszetting heeft invloed op het denk- en doenvermogen van mensen. Gemeenten werken daarom steeds meer aan stress sensitieve dienstverlening.

3: Samenwerking met het onderwijs

Gemeenten werken hard aan het voorkomen en aanpakken van armoede onder kinderen en hun gezinssituatie. Veel gemeenten werken samen met scholen voor het signaleren van armoede onder kinderen. We zijn dan ook blij dat de Kinderombudsman hier aandacht voor vraagt.

Naast het verbeteren van de thuissituatie blijft het nodig om te investeren in het leven van kinderen buiten de deur. Scholen moeten de problemen rond uitsluiting en gebrek aan kansen herkennen en kinderen hierin ondersteunen.

Gemeenten hebben diverse kindvoorzieningen, maken deze bekend en maken werk van de toegang tot de voorzieningen en de vereenvoudiging van de aanvragen. Ze luisteren voor de doorontwikkeling van het armoedebeleid regelmatig naar ervaringsdeskundigen, kinderen, jongeren en hun ouders en een groot aantal betrokken maatschappelijke organisaties, lokale ondernemers en stichtingen.

In andere gemeenten is een kindergemeenteraad opgericht en om advies gevraagd over verbeteringen in het armoedebeleid. Ook zijn er gemeenten die via maatschappelijke organisaties, zoals scholen en jeugdhulporganisaties, een brede uitvraag deden onder zowel ouders als kinderen en jongeren.

4. De huidige toeslagensystematiek van het Rijk werkt schulden in de hand

Gemeenten zetten op lokaal niveau, in samenwerking met maatschappelijke partners en het onderwijs, in op armoedebestrijding onder kinderen. Maar ze lopen tegen grenzen aan, die het nieuwe kabinet moet wegnemen. Denk daarbij aan praktische oplossingen voor het toeslagenstelsel en inkomensvoorzieningen.

Door hoge vaste lasten en de ingewikkelheid van regelingen is er armoede in veel gezinnen met inkomen uit werk. De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving constateerde eerder dit jaar al dat voor een groeiende groep Nederlanders de samenleving te ingewikkeld is geworden en een verhoogd risico loopt om in de schulden te raken.

De Raad adviseert om te komen met eenvoudigere regels voor huur-, zorg- en kinderopvangtoeslagen, sneller toegang tot financiële hulp en het versterken van de verantwoordelijkheid van overheid, bedrijven en organisaties om te voorkomen dat mensen schulden krijgen.

Rapport Kinderombudsman

Zie ook