Overheidsaansprakelijkheid

Voor het aannemen van aansprakelijkheid voor de geleden schade moet worden bekeken of voldaan is aan alle wettelijke vereisten voor onrechtmatigheid, te weten:

1. onrechtmatige daad
2. toerekening aan de dader
3. schade
4. causaal verband tussen daad en schade
5. relativiteit

In de jurisprudentie is inderdaad bepaald dat in het geval van vernietigde besluiten is voldaan aan de eerste 2 vereisten. In het geval dat de benadeelde aanvrager of een andere geadresseerd is van het vernietigde besluit, is veelal ook al snel voldaan aan het relativiteitsvereiste. Ervan uitgaand dat de benadeelde schade heeft geleden, moet vervolgens worden bekeken of tussen deze schade en het besluit causaal verband bestaat voor het aannemen van aansprakelijkheid van de gemeente..

De Hoge Raad heeft in recente arresten nog eens aangegeven hoe moet worden beoordeeld of er sprake is van causaal verband tussen het vernietigde besluit en de schade. Daarvoor moet worden onderzocht of de schade ook zou zijn ontstaan als het onrechtmatige besluit wordt vervangen door een hypothetisch rechtmatig besluit. Is dat het geval dan is er geen sprake van causaal verband tussen daad en schade.

Voor zover het gaat om andere schade dan schade die veroorzaakt wordt door het rechtsgevolg van het besluit, en waarvan de vergoedbaarheid daarom niet afhankelijk is van een nieuw besluit van het bestuursorgaan, geldt voor het causaal verband dat het bestaan daarvan moet worden beoordeeld aan de hand van de maatstaf hoe het bestuursorgaan zou hebben beslist (of gehandeld) indien het niet het onrechtmatige besluit had genomen (zie bijvoorbeeld ECLI:NL:HR:2017:18).

Als een besluit niet is vernietigd terwijl er wel bestuursrechtelijke rechtsmiddelen zijn aangewend (dat wil zeggen dat er bezwaar is ingediend en/of beroep is aangetekend), dan is het besluit zowel qua inhoud als wijze van totstandkoming rechtmatig. Hetzelfde geldt als er geen gebruik wordt gemaakt van de bestuursrechtelijke rechtsmiddelen. Het besluit kan dan niet meer worden aangevochten. Het besluit heeft daarmee formele rechtskracht verkregen. Een vordering bij de civiele rechter dat het betreffende besluit onrechtmatig is, zal in dat geval worden afgewezen. De rechtspraak heeft de leer van de formele rechtskracht ontwikkeld om tegenstrijdige uitspraken bij de civiele en bestuursrechter te voorkomen en voorts om een goede taakverdeling tussen de civiele en de bestuursrechter te creëren.

Nee. CROW-normen zijn aanbevelingen en richtlijnen voor de constructie en veiligheid van openbare wegen, Deze normen hebben geen wettelijk basis en houden geen wettelijke verplichting in. Zij vormen voor de rechter wel een factor van betekenis bij de beantwoording van de vraag of sprake is van een gebrek, maar andere omstandigheden, zoals het te verwachten gedrag van verkeersdeelnemers, de verkeersomstandigheden ter plaatse en de aard en frequentie van het verkeer, blijven daarvoor ook van belang.