dinsdag 26 september 2023

De VNG en de NVVB zien voor 2030 geen structurele verbeteringen in het verkiezingsproces. Hiervoor hebben we bij de Tweede Kamer aandacht gevraagd in aanloop naar een debat van de Kamercommissie van BZK over de komende verkiezingen.

Kleine verbeteringen eind 2024

Er zijn kleinere verbeteringen in het verkiezingsproces maar die kunnen niet eerder dan eind 2024 worden gerealiseerd, dus na de Tweede Kamerverkiezingen en na de Europese verkiezingen in juni 2024. De VNG en de NVVB hebben ook bij de Kamer aangekaart dat minister De Jonge (BZK) voorbij gaat aan de kosten die gemeenten maken voor het organiseren van de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november.

Onvoldoende aandacht voor structurele verbeteringen

Er is onvoldoende aandacht bij het ministerie van BZK voor de meer langetermijnoplossingen en gewenste structurele en significante verbetering van het verkiezingsproces, namelijk het kleinere stembiljet en het elektronisch tellen. De snelheid waarmee de experimenten en proeven zullen worden uitgevoerd zijn dusdanig traag dat we verwachten dat er niet voor 2030 zicht is op de invoering hiervan.

De invoering van een nieuw en kleiner stembiljet gecombineerd met elektronisch tellen brengt daadwerkelijke verlichting van de uitvoeringslast voor het verkiezingsproces voor gemeenten. Gelijktijdig zou moeten worden onderzocht wat de mogelijkheden zijn om uiteindelijk elektronisch te stemmen in te voeren.

Gemeenten betalen verkiezingen van 22 november uit eigen kas

Via het gemeentefonds krijgen gemeenten een jaarlijkse bijdrage voor de organisatie van verkiezingen gebaseerd op 1 verkiezing per jaar. Gemeenten moeten de ‘extra’ verkiezingen van 22 november uit eigen kas betalen, nu er onverwachts sprake is van 2 verkiezingen in 2023. We vragen ons overigens af of de vergoeding in het gemeentefonds nog wel toereikend is. Zeker als je bedenkt dat er in de loop der jaren extra taken (en daarmee kosten) zijn bijgekomen.

De VNG en de NVVB doen een oproep om gemeenten eenmalig te compenseren voor de organisatie van de verkiezingen van 22 november. Bovendien roepen we op om op korte termijn te onderzoeken of het kostenbeeld van verkiezingen nog wel actueel is.

Meer informatie

Zie ook

VNG-bericht 'Ledenbrief informeert gemeenten over verkiezingen' (28 september 2023)