Gemeenten moeten de besparing uit de Hervormingsagenda van ongeveer € 1 miljard volledig verwerken in hun begrotingen. Dit heeft de VNG besproken met het rijk en het landelijk vakberaad gemeentefinanciën van de provinciale toezichthouders.
Geen onderscheid tussen de € 650 en € 380 miljoen
In de motie Nissewaard op de ALV van 14 juni 2023 werd de VNG opgeroepen om in overleg met het rijk en provinciale toezichthouders tot een duidelijke toelichting te komen hoe de financiële afspraken in de Hervormingsagenda vanaf 2026 in de gemeentelijke begrotingen verwerkt moet worden. Ook moest er duidelijkheid komen over de rol van de deskundigencommissie.
De uitkomst van dit overleg is dat gemeenten de besparing uit de Hervormingsagenda van ca. € 1 miljard volledig in de gemeentelijke begrotingen moeten verwerken. Hierbij mag géén onderscheid gemaakt worden tussen de € 650 miljoen (met overeenstemming tussen rijk en gemeenten over de mogelijke haalbaarheid van de maatregelen) en de € 380 miljoen (waarvan de raming met meer onzekerheden was omgeven). De aanvullende besparingsopgave van € 511 miljoen uit het coalitieakkoord Rutte IV hoeft niet ingevuld worden, maar mag met een stelpost verwerkt worden (net zoals vorig jaar).
Deskundigencommissie geeft zwaarwegend advies
Volgens het advies van de Commissie van Wijzen wordt een deskundigencommissie ingesteld. Deze commissie zal een zwaarwegend advies geven aan het bestuurlijk overleg over de uitvoering van de maatregelen en de gepleegde inspanningen, ook in relatie tot de uitgavenontwikkeling.
Als de beoogde besparingen niet in zijn geheel en/of pas later dan gepland gerealiseerd worden, dan kan de commissie zwaarwegend adviseren over:
- voorstellen voor bijsturing of andere maatregelen om het financieel kader (alsnog) te realiseren
- wie verantwoordelijk is voor het dekken van eventueel ontstane tekorten, conform artikel 108 van de Gemeentewet.