Samenwonen is niet iets dat je van de ene op de andere dag besluit. Een goede afweging of het samenwonen bij jou en je amoureuze partner past, kost tijd. Daarom oefen je door steeds iets meer bij elkaar te zijn. Eerst een avondje, dan een nachtje, daarna een dag, dan een week. Tot je, vaak maanden later, samen besluit of het voor jullie is weggelegd om permanent bij elkaar in te trekken. Of misschien juist niet.

Dat klinkt logisch en redelijk, toch? Dat is wat ons betreft ook zo, maar niet per se als je een bijstandsuitkering hebt. Als jij als inwoner met een bijstandsuitkering namelijk een relatie aangaat met je partner en probeert om met elkaar duurzaam een leven op te bouwen, dan word je direct gekort op je uitkering of wordt je uitkering mogelijk zelfs helemaal beëindigd. Dat heeft grote gevolgen, want minder inkomsten betekent ook dat je bijvoorbeeld je huurwoning niet tijdelijk kunt aanhouden. En dat zorgt weer voor stress en maakt de stap om het samen toch te proberen groter of te groot. 
Je komt terecht in een vicieuze cirkel. Stel dat het samenwonen je toch niet bevalt, dan heb je dus (gedwongen) je woning opgezegd. En zie dan maar eens aan een nieuwe woning te komen in deze overspannen woningmarkt. Paniek, met vaak als onbevredigend resultaat: we houden het maar bij het oude.

Wie wil nu geen gezonde en gelukkige inwoners?

Niet menselijk

Dat vonden wij als gemeente Tilburg niet menselijk en dus niet wenselijk. Iedereen, ook inwoners die zijn aangewezen op een bijstandskering, moet de ruimte krijgen om te proeven aan samenwonen. Daarom hebben we de afgelopen maanden getest of ‘samenwonen op proef’ werkt. Bij sommige stellen twee maanden, bij anderen een halfjaar. Vanuit maatwerk en in goed overleg met de deelnemers. Hoeveel tijd is nodig om deze ingrijpende beslissing weloverwogen te nemen? Wat zijn de (financiële) gevolgen van samenwonen?

Wat ons niet verbaast: het levert echt positieve ervaringen op. En nog veel belangrijker: waardering bij  deelnemers aan de proef. Zij geven aan dat ze alle rust en vertrouwen ervaren om een goede afweging te maken, omdat er geen druk op staat vanwege mogelijke financiële gevolgen. Die openheid en zorgeloosheid leiden weer tot een positief effect op het welbevinden en welzijn van de deelnemers. En wie wil nu geen gezonde en gelukkige inwoners?

We noemen het vanaf nu ook niet meer samenwonen op proef, maar ruimte voor kennismaking

Bijvangst

De proef heeft er ook voor gezorgd dat deelnemers vaker blijvend gaan samenwonen. Met als positieve ‘bijvangst’ dat de uitkeringslast lager wordt en er bovendien woningen vrijkomen. En dat er minder onnodige onderzoeken naar samenwonen moeten worden uitgevoerd door het team dat toeziet op het sociaal domein. Kortom: rijk, gemeenten, woningmarkt én onze inwoners winnen. 
De resultaten van de proef hebben ons dusdanig overtuigd dat we deze nu als regulier beleid gaan uitvoeren. We noemen het vanaf nu ook niet meer ‘samenwonen op proef’, maar ‘ruimte voor kennismaking’. 

Ruimte binnen de regels

Ik nodig andere gemeenten uit om kennis te maken met de resultaten van onze proef, maar vooral om gebruik te maken van deze ruimte binnen de regels van de Participatiewet. In ieder geval tot de kennismakingsperiode terugkomt in de wet. Op naar een liefdevollere samenleving.